28 maart 2024

Kwam zwaartekrachtsgolf GW150914 van twee primordiale zwarte gaten van donkere materie?

Artist impressie van botsende zwarte gaten. Beeld-credit: LIGO/Frank Elavsky/Northwestern

De directe ontdekking van zwaartekrachtsgolven – door de Advanced LIGO van GW150914 – heeft een ware hausse teweeggebracht aan artikelen over ‘zwaartekrachtsgolf-astronomie’, een tak van wetenschap die een nieuw venster op het heelal schijnt te bieden. De Astroblogs trilt nog na van alle blogs die er over gepubliceerd zijn, als een zwaartekrachtsdetector die trilt van passerende rimpels in de ruimte en tijd. Tot de hausse behoren tal van wetenschappelijke artikelen, die proberen te verklaren waarom 0,4 seconde na de passage van de 0,2 seconde durende golf van GW150914 een uitbarsting in gammastraling te zien was, zoals deze over het model dat de twee botsende zwarte gaten oorspronkelijk tot één grote ster behoorden. De video hieronder gaat over die laatste suggestie.

Deze week was er ook een ander bijzonder artikel te lezen op de arXiv: Did LIGO detect Dark Matter?. Het idee van de auteurs van dit artikel is de volgende: wellicht is de bron van GW150914 de botsing van twee zogeheten primordiale zwarte gaten. Primordiale zwarte gaten? Wat zijn dat nou weer voor zwarte gaten? Welnu, meestal spreken we hier op de Astroblogs over twee typen zwarte gaten, de stellaire zwarte gaten en de superzware zwarte gaten. De eerste ontstaan uit zware sterren, de tweede in de kernen van sterrenstelsels door het samensmelten van kleinere zwarte gaten. Oh ja er is nog een tussenmaatje, de middelgrote zwarte gaten, die nog maar pas ontdekt zijn. De primordiale zwarte gaten zijn een vierde categorie en ze zijn op dit moment hypothetisch. Ze zouden kort na de oerknal ontstaan zijn, het moment 13,8 miljard jaar geleden dat het heelal ontstond. Er waren toen helemaal geen sterren en sterrenstelsels en de materie was gewoon een dikke hete soep van deeltjes.

De door LIGO waargenomen zwaartekrachtsgolf. Credit: LIGO Collaboration.

Naast gewone materie had je toen ook donkere materie en die moet hier en daar samengeklonterd zijn tot die primordiale zwarte gaten. Een zwart gat dus van donkere materie, da’s waar we het hier over hebben. En daarvan zijn er dus twee tegen elkaar geknald en samengesmolten tot eentje, aldus dat clubje sterrenkundigen, waartoe ook Adam Riess behoort, de Nobelprijswinnaar voor de Natuurwetenschappen vanwege zijn ontdekking (met anderen) in 1998 van de versnelde uitdijing van het heelal. Bron: The Reference Frame + Quanta Magazine.

Share

Comments

  1. Wouter zegt

    Ik begrijp eigenlijk niet goed hoe dat de gammaflits zou verklaren. Ik zou verwachten dat de eigenschappen die voor een waarnemer van buitenaf te meten zijn een primordiaal zwart gat niet te onderscheiden is van de andere categorieen zwarte gaten.

Speak Your Mind

*