28 maart 2024

Gigantisch zwart gat is “groter dan mogelijk zou moeten zijn”

credit: NASA / Dana Berry / SkyWorks Digital.

Het centrale supermassieve zwarte gat van een recent ontdekt sterrenstelsels is veel groter dan mogelijk zou moeten zijn volgens de huidige modellen van galactische evolutie. Het sterrenstelsel staat bekend als SAGE0536AGN en staat op een afstand van 2 miljard lichtjaar. Het stelsel bevat een actieve galactische kern (AGN), een ontzettend helder object dat het gevolg is van de accretie van gas door een supermassief zwart gat. Dankzij het immense zwaartekrachtveld van het zwarte gat wordt het gas geaccelereerd tot belachelijke snelheden, waardoor het gas helder gaat gloeien (zeg maar gerust “stralen”).Het team heeft de aanwezigheid van het zwarte gat aangetoond door de snelheid van het gas er omheen te meten. Hiertoe heeft men gebruikt gemaakt van de South African Large Telescope, waarmee men het spectrum van het sterrenstelsel heeft geanalyseerd. Ze hebben hierbij gekeken naar een emissielijn van waterstof, die is “verbreed” door het Dopplereffect, waarbij de golflengte (kleur) van licht wordt verschoven richting het rode deel van het spectrum (roodverschuiving, als het object van ons vandaan beweegt) of het blauwe deel van het spectrum (blauwverschuiving, als het object ons juist nadert). Hoe wijder die emissielijn, hoe hoger de snelheid van het gas.

SAGE0536AGN, het elliptische object in het midden. Credit: ESO / VISTA Magellanic Cloud Survey / Royal Astronomical Society.

Aan de hand van deze gegevens heeft men de massa van het zwarte gat kunnen berekenen. Deze blijkt een fantastische 350 miljoen zonnemassa’s te bedragen! De massa van het totale sterrenstelsel wordt echter geschat op 25 miljard zonnemassa’s. Dat is zeventig keer hoger dan de massa van het centrale zwartegat, dus is alles in orde…toch? Nou, geloof het of niet, maar dat betekent dat het zwarte gat toch 30 keer zwaarder is dan “zou moeten”.In normale sterrenstelsels groeit het zwarte gat met dezelfde snelheid als het omringende stelsel, maar bij SAGE0536AGN is het zwarte gat veel sneller gaan groeien – of is het sterrenstelsel gestopt met groeien, dat kan natuurlijk ook. Omdat dit stelsel per ongeluk ontdekt is (door de Spitzer-ruimtetelescoop), zouden wellicht nog veel meer vergelijkbare stelsels op ontdekking liggen te wachten. De tijd zal uitwijzen of SAGE0536AGN een buitenbeentje is, of simpelweg het eerste voorbeeld is van een geheel nieuwe klasse van sterrenstelsels. Bron: Daily Galaxy.

Share

Comments

  1. Oops……het is naar schatting 9 miljard jaar oud maar de afstand is 2 miljard lichtjaar

    Ennuh, Daily Galaxy loopt wel een beetje achter want dit was sept vorig jaar in het nieuws 🙂
    (daar is het artikel natuurlijk niet minder om….)

    Edit; ik zie net dat het hier ook staat (met de juiste afstand) http://www.astroblogs.nl/2015/09/24/astronomen-vinden-sterrenstelsel-met-een-onmogelijk-zwart-gat/

Laat een antwoord achter aan K.J. Reactie annuleren

*