28 maart 2024

Jupiter is “zojuist” door iets geraakt

Eerder deze maand is een groot object in botsing gekomen met de planeet Jupiter, zo blijkt uit waarnemingen die verricht zijn door verschillende amateur-astronomen. Hoewel het eruit zag als een klein lichtflitsje, moet het in werkelijkheid een gigantische explosie zijn geweest, vermoedelijk veroorzaakt doordat een komeet of een planetoïde de dampkring van Jupiter is binnengevlogen. Hoewel de botsing op 17 maart heeft plaatsgehad, is het gisteren pas bekend gemaakt op verschillende internationale sterrenkundesites.

Een Australische amateur-astronoom heeft de onverwachte gebeurtenis gezien door zijn 20-cm telescoop, maar dat zou een visueel artefact kunnen zijn geweest. De gebeurtenis werd op hetzelfde moment echter gespot door een 28-centimeter telescoop op Ierland, waarmee de inslag bevestigd is. De komeet of planetoïde moet vrij klein zijn geweest, wellicht slechts tien tot honderd meter in diameter. Jupiter is echter een monsterlijke planeet met een gigantische massa, zodat het object flink moet zijn versneld door de zwaartekracht. Als gevolg hiervan is bij de inslag een gigantische hoeveelheid kinetische energie vrijgekomen.

De bekende sterrenkundige Phil Plait zegt hierover het volgende:

Gemiddeld gezien zal een object dat in botsing komt met Jupiter, dit met een vijf keer hogere snelheid doen dan als het de aarde zou raken. Dat betekent dat de inslagenergie wel 25 keer hoger moet zijn! De planetoïde die in 2013 boven Tsjeljabinsk explodeerde was zo’n 19 meter in doorsnede en ontplofte met een energie van 500.000 ton TNT.Vermenigvuldig dit met 25 en je kunt zien dat zelfs de inslag van een klein object op Jupiter vanaf de aarde zichtbaar kan zijn. Bij een dergelijke snelheid is het raken van de dampkring vergelijkbaar met het botsen op een betonnen muur. Veel mensen snappen niet goed hoe een planetoïde kan ontploffen door iets simpels als “lucht” en dat is begrijpelijk. Echter, als een object met zo’n snelheid door een dampkring vliegt, is de luchtdruk die erop wordt uitgeoefend belachelijk groot. De lucht en de rots worden verhit, waardoor de rots uiteenvalt in kleinere rotsen, die ook weer verhit worden en uiteenvallen, enzovoort. Je krijgt zo een soort kettingreactie, waarbij de bewegingsenergie in slechts een seconde of twee wordt uitgestoten.

Het resultaat was, volgens Phil Plait, “a very, very big bang“. Dit is overigens niet de eerste keer dat we iets zien inslaan op Jupiter. In 1994 werd de planeet geraakt door fragmenten van de komeet Shoemaker-Levy 9 en ook in 2010 en 2012 was het raak. Volgens Plait wordt de gasplaneet jaarlijks één keer geraakt door iets dat groot genoeg is om vanaf de aarde zichtbaar te zijn. Bron: Gizmodo

Share

Comments

  1. Zonder meer spectaculair. Inslagen Shoemaker-Levy zelf waargenomen in 1994 met een eenvoudige Newton kijker. Helaas heb ik die van 17 maart gemist, maar misschien kunnen we nog littekens zien net als in 1994 ?

  2. Monique zegt

    Mijn eerste indruk is dat het eerder lijkt los te komen vanaf Jupiter. Is goed te zien in de vertraging.
    De oprisping van Jupiter (gasboertje)

    • ja daar lijkt het inderdaad op,

      maar als je een druppel in een glas water laat vallen komt er ook een hoop “omhoog gevallen” , dus het lijkt plausibel.

      eigenlijk net zo als op Ceres en dat ophoeste brok ijs, waarvan in het 2e topic over Ceres de video heel duidelijk de “schep” laat zien die links naast het gat nu wel in volle glorie te bewonderen valt.
      https://www.astroblogs.nl/2016/03/22/dawns-hoge-resolutiefotos-van-de-witte-vlekken-de-occator-krater-op-ceres-zijn-binnen/ (zie video)
      https://www.astroblogs.nl/2016/03/07/dawn-een-jaar-baan-om-ceres-komt-met-detailfoto-van-ahuna-mons/
      (zie commentaar Monique en Henk)

      • Monique zegt

        Henk, dat van die druppel in een glas water snap ik. Maar dan zie je die druppel in de vertraging wel eerst ergens vandaan komen.

        Als je het beeld van het eerste filmpje (Asteroid impact on Jupiter) vastzet op 0:23 en vervolgens per seconde verder gaat tot 0:25 Wat zie je dan? Ik zie het object nergens vandaan komen.
        In die paar seconden neem ik een uitbarsting waar (Co’s omschrijving “burrrppp”)
        Ook bij de tweede video zie ik geen botsing.

        De gaslek op Jupiter (je moet daar ook niet met lucifers of aanstekers spelen) Smiley

        • Enceladus zegt

          Het object zou van de ‘achterkant’ van Jupiter kunnen komen Monique. Dan is het hele traject tot aan de inslag eenvoudigweg niet te zien.

          groet,
          Gert (Enceladus)

          • Monique zegt

            Dat is helemaal waar Gert. Konden we het het maar van de andere kant bekijken hè? Inslag of uitbarsting, boffen wij even dat de lichtflits aan de zijkant zichtbaar was. Dat is een feit.

          • het zou ook nog zo kunnen zijn ( hoewel ik daar geen kijkervaring mee heb ) dat het object zo klein en donker was dat het geen reflexie op kon vangen, anders dan de maantjes en Jupiter zelf.

          • Monique zegt

            Oei Henk…dat klinkt “spooky” Smiley

  3. Co van Driel zegt

    Je bedoelt “burrrppp” en geef die boer een stoel. Hahaha

  4. Martin Schoenmaker zegt

    De theorie dat de flits vanuit het binnenste van Jupiter komt, kunnen we denk ik wel afschrijven. Het is veel aannemelijker dat er een rotsblok is opgebrand in de Jupiter-atmosfeer. Een steentje ter grote van een 10 a 100 meter is niet te zien op beelden geschoten met een camera vanaf aarde.

    De maantjes die je aan de rechterzijde van de planeet ziet (de kant van de impact) zijn Io (onder) en Ganymedes (boven). De gebruikte telescoop laat deze – toch flinke manen – zien als vlekjes.

    Een ‘steentje’ van 1 kilometer doorsnede is 3600 keer kleiner dan het kleinste van de twee maantjes. Die zou al niet zichtbaar zijn. Een steentje van 100 meter al helemaal niet.

    Bron: https://borntoscience.files.wordpress.com/2014/01/size-comparison.jpg

Speak Your Mind

*