28 maart 2024

Astronomen vinden een oase in de bruine dwergwoestijn

Astronomen hebben een groot aantal bruine dwergen gevonden die rondom normale sterren draaien. Hiermee lijkt de zogenaamde bruine dwergwoestijn een stuk minder droog te zijn dan gedacht.De meeste sterren in ons melkwegstelsel hebben een begeleider. Vaak is zo’n begeleider van een vergelijkbare massa, zoals bij de dubbelster Alpha Centauri, onze naaste stellaire buur. Onze zon heeft geen andere ster als begeleider, maar wél een hele familie van planeten. Dat geldt ook voor veel andere sterren, zelfs in dubbelsystemen. Maar hoe zit het dan met bruine dwergen?Bruine dwergen zijn objecten die geen sterren zijn, maar ook geen planeten zijn. Het zijn objecten met onvoldoende massa om aan kernfusie te doen, maar met voldoende massa om zachtjes te gloeien – dat komt neer op een massa van 13 tot 80 keer die van Jupiter. Ze zijn kleiner nog dan rode dwergen, de kleinste soort echte sterren, maar groter dan gasplaneten zoals Jupiter.

Volgens modellen moet het rondom sterren stikken van begeleidende bruine dwergen. Immers, als sterren en planeten zeer algemeen zijn, moet dat toch ook voor de tussenvariant gelden? Toch zijn er verrassend weinig van gevonden – zo weinig zelfs, dat gesproken is van een “bruine dwergwoestijn” rondom sterren. Vrijwel alle bruine dwergen die we kennen gaan solitair door het leven, of met een andere bruine dwerg als begeleider.Nu hebben astronomen eens goed zitten speuren in gegevens die verzameld zijn in het kader van de Apache Point Observatory Galactic Evolution Experiment (APOGEE) [1]zelf weer onderdeel van de Sloan Digital Sky Survey. Aan de hand hiervan zijn maar liefst 112 nieuwe bruine dwergen gevonden, die allemaal rondom normale sterren draaien. Hiermee lijkt de bruine dwergwoestijn minder droog te zijn dan gedacht. Die bruine dwergen zijn trouwens ontdekt doordat ze met hun zwaartekracht hun moederster aan het wiebelen brengen. Die techniek wordt ook gebruikt om planeten te vinden.Waarom hebben we dan moeite gehad om bruine dwergen te vinden als begeleiders van normale sterren? Dat komt doordat bij voorgaande zoektochten vooral gekeken is naar zon-achtige sterren, omdat daar de meest interessante planeten gevonden worden (bruine dwergen zijn bij dergelijke onderzoeken sowieso een soort bijvangst). Maar uit de gegevens van APOGEE blijkt dat bruine dwergen een voorkeur hebben om rond zwaardere en grotere sterren te draaien. Waarom dat zo is, dat is volgens astronomen nog een raadsel.Noot van AstroBlogs: Het lijkt mij dat bruine dwergen die op relatief korte afstand rondom sterren draaien, wellicht uit de protoplanetaire schijf kunnen zijn ontstaan – de wervelende gas- en stofschijf rondom jonge sterren waaruit planeten geboren worden. Dat kan natuurlijk alleen als die schijf heel massief is en die kans is het grootst bij massieve sterren. Dat betekent dat dergelijke bruine dwergen helemaal geen mislukte sterren zijn, maar superplaneten! Maar goed, dat is mijn bescheiden persoonlijke proefballonnetje 😉 Bron: SDSS.

Voetnoten

Voetnoten
1 zelf weer onderdeel van de Sloan Digital Sky Survey
Share

Comments

  1. Zijn die (grotere maar) te verwachte aantallen bruine dwergen al verrekend in de pakweg 4,5% gewone materie van het heelal of maakt het geen verschil?

Speak Your Mind

*