29 maart 2024

De eerste pulsar in Andromeda is (eindelijk) gevonden

De eerste pulsar waargenomen in het Andromedastelsel. Credit: Andromeda: ESA/Herschel/PACS/SPIRE/J. Fritz, U. Gent/XMM-Newton/EPIC/W. Pietsch, MPE; data: P. Esposito et al (2016)

Na een zoektocht van tientallen jaren hebben astronomen eindelijk een pulsar aangetroffen in het Andromedastelsel. Andromeda of M31 is een populair doelwit voor zowel professionele als amateur-sterrenkundigen. Onder duistere omstandigheden is de kern van dit spiraalstelsel zelfs met het blote oog zichtbaar!

Aangezien Andromeda relatief dichtbij staat en grote overeenkomsten vertoont met onze Melkweg, wordt het gebruikt als een ideaal natuurlijk laboratorium voor onderzoek. Andromeda is uitgebreid op alle mogelijke golflengtes in kaart gebracht, maar desondanks hebben pulsars zich altijd verborgen weten te houden.

Pulsars zijn zogenaamde neutronensterren, de superdichte restanten van massieve sterren die ontploft zijn als supernova. Neutronensterren tollen heel snel rond hun as en stoten hierbij regelmatige pulsen of bundels van energie het heelal in, vandaar dat ze ook pulsars genoemd worden. Je kunt ze vergelijken met een soort kosmische vuurtorens.

De pulsar in kwestie is dus de allereerste die is aangetroffen in Andromeda en draait iedere 1,2 seconden één keer rond zijn as. De neutronenster is ontdekt doordat het actief van een begeleidende ster aan het snoepen is, waarbij krachtige röntgenstraling geproduceerd wordt. Dat is precies het soort straling waar de Europese XMM-Newton ruimtetelescoop gevoelig voor is. Bron: ESA.

Share

Comments

  1. Zou dit een 1 april grap zijn? 😉

    • Je zou inderdaad haast denken aan een 1 april grap als ik lees: “Onder DUISTERE omstandigheden is de kern van dit spiraalstelsel (het zwarte gat i.m.h.o.) zelfs met het blote oog zichtbaar!” Maar ik ga er vanuit dat de bron van het verhaal betrouwbaar is…http://phys.org/news/2016-03-andromeda-neutron-star.html 🙂

    • Olaf van Kooten zegt

      Nee, ik bedoel met de kern niet het zwarte gat, maar de zogenaamde “central bulge”, de centrale sterrencluster in de binnenste 10.000 lichtjaar van Andromeda. Dat gedeelte heeft een veel hogere oppervlaktehelderheid dan de schijf en is dus het enige deel van Andromeda dat onder DONKERE omstandigheden (dus zonder lichtvervuiling van maan en kunstlicht) met het blote oog zichtbaar is als een wazig vlekje.

Laat een antwoord achter aan Olaf van Kooten Reactie annuleren

*