28 maart 2024

Hubble vindt aanwijzingen voor de wijze waarop superzware zwarte gaten ontstaan

Impressie van een superzwaar zwart gat met daaromheen een snel roterende accretieschijf van invallend materiaal. Credit: NASA/CXC/M. Weiss.

Sterrenkundigen hebben met behulp van de ESA/NASA Hubble ruimtetelescoop en twee andere ruimtetelescopen – Chandra en Spitzer – aanwijzingen gevonden voor de wijze waarop superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels ontstaan. Een Italiaans team heeft met behulp van de instrumenten in het vroege heelal, op grote afstand verwijderd van de aarde, twee objecten ontdekt, die de ‘zaden’ vormden van superzware zwarte gaten. De twee objecten kwamen al een miljard jaar na de oerknal voor, nu dus bijna dertien miljard jaar geleden, en ze zijn elk ongeveer 100.000 keer de zwaar als de zon.

Deze foto toont één van de ‘zaden’ van een superzwaar zwart gat, zoals waargenomen door Hubble. Het object heet OBJ29323. Credit:NASA/STScI/ESA

Er zijn twee modellen die het ontstaan van dergelijke superzware zwarte gaten verklaren. Het ene model gaat ervan uit dat ze ontstaan door het samengaan en ‘smelten’ van kleinere zwarte gaten, die zo’n tien tot honderd keer zo zwaar als de zon zijn, én door het aantrekken van materie in de omgeving. Het andere model gaat er vanuit dat de superzware zwarte gaten van honderdduizend zonsmassa en meer ontstaan doordat gigantische wolken van gas krimpen en in korte tijd ineen klappen tot een zwart gat. De waarnemingen aan de twee objecten ondersteunen het tweede model. Het eerste model lijkt te veel tijd te kosten en één miljard jaar na de oerknal zouden dergelijke zware zwarte gaten volgens dat model nog niet voor kunnen komen.

Heet gas bij OBJ29323, zoals waargenomen door de  röntgensatelliet van de NASA, Chandra Space Telescope. De röntgeneigenschappen komen overeen met het model van de Italiaanse sterrenkundigen. Credit:NASA/CXC/Scuola Normale Superiore/Pacucci

Hier het vakartikel over de waarneming. Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*