29 maart 2024

Een ontdekkingsreis naar Pluto

Pluto. Credit: NASA

Gisteravond hield wetenschapsjournalist Roel van der Heijden, die onder andere schrijft voor schrijft voor NRC Handelsblad, Kennislink en KIJK, een lezing bij sterrenkundevereniging Christiaan Huygens in Papendrecht over Pluto. Het was een boeiende en informatieve lezing, waarin Van der Heijden de aanwezige leden en geïnteresseerden vertelde over de voorgeschiedenis van de missie van New Horizons naar Pluto, de negen en een half jaar durende tocht zelf naar de dwergplaneet, de scheervlucht langs Pluto en z’n manen op 14 juli 2015 en de periode erna. Uit de voorgeschiedenis werd duidelijk dat wie het over New Horizons heeft het over Alan Stern heeft, de bedenker van de missie en de ‘principal investigator’ zoals ze dat noemen, hoofd van het wetenschappelijk team. Hij kwam in 1989 met een klein clubje mensen tot het initiatief om een missie naar Pluto te organiseren, op dat moment de enige planeet, die nog door geen enkel ruimtevaartuig was bezocht.

Links Alan Stern, initiatiefnemer van de New Horizons missie naar Pluto. Credit: NASA

In de tien jaar nadien werd er van alles bedacht en ontworpen, maar niets dat de goedkeuring kon wegdragen van de NASA. Die gooide in 2000 de handdoek in de ring, nadat er al $ 200 miljoen was uitgegeven, en alles dreigde te mislukken. Pas toen er een publiekscampagne werd opgestart en in korte tijd zeer veel handtekeningen werden verzameld om toch een missie naar Pluto te organiseren bleek de NASA-leiding gevoelig te zijn en gingen de bobo’s akkoord met Stern’s voorstel voor de New Horizons missie. Afijn, op 19 januari 2006 begon de historische reis naar wat toen nog de planeet Pluto heette – op 24 augustus 2006 werd ‘ie na goedkeuring van een nieuwe definitie van het begrip ‘planeet’ door de algemene vergadering van de Internationale Astronomische Unie in Praag gedegradeerd tot dwergplaneet – en op 14 juli 2015 passeerde ‘ie tijdens #PlutoFlyBy Pluto op slechts 12.500 km. Sinds de scheervlucht is de New Horizons bezig alle opgeslagen data met een snelheid van 1 kb per seconde naar de aarde te seinen, waarbij de signalen er pakweg zes uur over doen om één van de grote radioschotels van NASA’s Deep Space Network te bereiken (terwijl ik dit schrijf komt er nog steeds data binnen van ‘NHPC’, nu via Madrid). De resultaten van de scheervlucht hebben we afgelopen maanden hier op de Astroblogs gezien, zoals deze week nog, toen we een nieuwe foto zagen, die met een resolutie van 80 meter per pixel de kleinste details op Pluto laat zien.

header_NH

Van der Heijden wees er op dat het wetenschappelijk tijdschrift Nature toevallig deze week enkele artikelen wiidde aan Pluto en wel aan de witte vlakte van Sputnik Planum, die uit stikstofijs bestaat en talrijke polygone convectiecellen lijkt te hebben.

cover_nature

  • Andrew J. Dombard & Sean O’Hara., “Planetary science: Pluto’s polygons explained”, Nature 534 (2 June 2016), pp. 40-41 (abstract)
  • Trowbridge et al., “Vigorous convection as the explanation for Pluto’s polygonal terrain,” Nature 534 (2 June 2016), pp. 79-81 (abstract)
  • McKinnon et al., “Convection in a volatile nitrogen-ice-rich layer drives Pluto’s geological vigour,” Nature 534 (2 June 2016), pp. 82-85 (abstract).

Als alle data overgeseind is, is dan de missie van New Horizons echt ten einde? Nee zeker niet, de sonde ligt inmiddels op stoom in de richting van een nieuw doel, KBO 2014 MU69, en passant neemt ‘ie ook nog andere KBO’s mee in z’n tocht daarheen, waar ‘ie op 1 januari 2019 langs zal vliegen. En zo hadden we gisteren bij Huygens dankzij Van der Heijden een leerzaam avondje over de ontdekkingsreis van New Horizons naar Pluto, het hemellichaam dat we naar mijn idee toch best wel kunnen omschrijven als ‘de reus onder de dwergen’. Mee eens? 🙂

Share

Speak Your Mind

*