28 maart 2024

Venus-achtige exoplaneet heeft wellicht zuurstof, maar geen leven

Illustratie van exoplaneet GJ1132b (voorgrond). (Credit: Dana Berry/Skyworks Digital/CfA)


De Venus-achtige exoplaneet GJ 1132b zou zuurstof in z’n dampkring kunnen hebben, zo blijkt uit modellen. Astronomen hebben namelijk getracht de evolutie van de planeet te reconstrueren. GJ 1132b is een vorig jaar ontdekte planeet die zich bevindt op een afstand van 39 lichtjaar tot de aarde. De afstand tot de moederster is veel kleiner dan de afstand tussen de aarde en de zon, zodat de temperatuur op de planeet aan de hoge kant is: zo’n 250 graden Celsius. Astronomen zijn benieuwd hoe de dampkring van zo’n planeet eruit zal zien. Daartoe hebben ze een computermodel gemaakt waarin wordt gekeken naar de evolutie van de dampkring van de planeet, waarbij er vanuit wordt gegaan dat die dampkring van oorsprong dik en stomerig (rijk aan waterdamp) moet zijn geweest. Gezien de korte afstand tussen de planeet en de moederster wordt GJ 1132b blootgesteld aan een constant bombardement van UV-straling. Als gevolg hiervan worden watermoleculen opgesplitst in waterstof en zuurstof. Het lichte waterstof zal ontsnappen, terwijl het zuurstof wordt achtergelaten. Aangezien waterdamp een broeikasgas is, zal de temperatuur op de planeet veel hoger zijn geweest dan nu. Wellicht dat zelfs miljoenen jaren lang een magma-oceaan kan hebben bestaan. Hoe zou die “oceaan” interacteren met het zuurstof uit de dampkring? Volgens de modellen wordt zo’n tien procent van de zuurstof door het magma opgenomen. Wat met de rest gebeurt is niet helemaal duidelijk. Als gevolg van de stralingsflux van de moederster lijkt het erop dat het zuurstof uiteindelijk ook aan de planeet zal ontsnappen. Slechts een klein deel wordt achtergelaten. Wellicht vormt dit een verklaring voor een raadsel dat astronomen al decennialang bezighoudt: waarom heeft de planeet Venus nauwelijks zuurstof in zijn dampkring, terwijl de planeet volgens modellen juist zuurstofrijk zou moeten zijn? Het antwoord zou gegeven kunnen worden door GJ 1132b. Daartoe moet die planeet wel in meer detail bestudeerd worden. Dat zal binnenkort mogelijk worden als de volgende generatie van telescopen, zoals de Giant Magellan en de James Webb, online komen. Overigens laat dit alles mooi zien dat de aanwezigheid van zuurstof absoluut geen garantie voor leven hoeft te zijn. Hiervoor zijn planeten zoals GJ 1132b toch echt veel te warm.

Bron: CfA/Harvard.

Share

Speak Your Mind

*