19 april 2024

Astronomen ontdekken “superplaneet” bij jonge ster

Credit: Konopacky et al., 2016.

Astronomen hebben een bruine dwerg ontdekt in een omloopbaan rond de nabije ster HR 2562. De ontdekking heeft uitgewezen dat bruine dwergen niet altijd op dezelfde wijze als sterren ontstaan – ze kunnen ook ontstaan zoals planeten dat doen. HR 2562 is een F-ster met dertig procent meer massa dan de zon, op een afstand van 110 lichtjaar. Rondom de vrij jonge ster bevindt zich een puinschijf, een restant van planeetvorming, die zich uitstrekt van 38 tot 75 AU vanaf de moederster. Binnen die schijf bevindt zich een schoongeveegde ruimte en hiervoor is meestal een planeet verantwoordelijk. Men heeft die ‘planeet’ ook gevonden, maar de massa blijkt maar liefst 30 keer die van Jupiter te bedragen. Hiermee is het officieel een bruine dwerg, een mislukte ster met onvoldoende massa om aan kernfusie te doen. Maar astronomen zitten met een probleem opgezadeld: de officiële definitie van een bruine dwerg is namelijk “een substellair object dat ontstaat zoals een ster en minimaal 13 Jupitermassa’s weegt”. Maar in dit geval is het object met meer dan 13 Jupitermassa’s helemaal niet ontstaan zoals een ster, maar zoals een planeet. Moeten we het dan wel een bruine dwerg noemen? Wellicht is het tijd om aan de definitie te werken. Sommige astronomen noemen een stellair of substellair object dat ontstaan is vanuit een planeetvormende schijf een “planetar” en ook wel een “Hyper-Jupiter”. Lange tijd waren dit puur hypothetische begrippen. Men heeft wel eerder bruine dwergen gevonden die rondom sterren draaien, maar die worden meestal beschouwd als binaire objecten met een groot massaverschil. Dat betekent dat zo’n bruine dwerg ontstaan is door fragmentatie van de moleculaire wolk en dus zoals een ster is ontstaan. Maar nu heeft men voor het eerst een planetar of Hyper-Jupiter gevonden: een superplaneet met (veel) meer dan 13 Jupitermassa’s. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*