28 maart 2024

Nieuwe oorzaak gevonden voor type Ia supernova’s?

Supernova 1994D in NGC 4526
© NASA/ESA

Astronomen hebben een nieuwe manier gevonden om een witte dwergster, het dode restant van een zonachtige ster, tot ontploffen te brengen. Dit is belangrijk, aangezien het ons meer kan vertellen over hoe type Ia supernovae precies ontstaan.Een type Ia supernova ontstaat wanneer een witte dwergster kaboem zegt en dit soort explosies zijn heel belangrijk voor zowel de natuurkunde als de kosmologie. De studie naar de lichtkracht van type Ia supernovae heeft ons namelijk doen beseffen dat het heelal versnelt uitdijt en heeft ons op het spoor gebracht van donkere energie. Maar hoe ontploft een witte dwerg eigenlijk? Want dat ‘hoort’ eigenlijk niet te kunnen.De makkelijkste manier om een type Ia supernova te ‘veroorzaken’ is door twee witte dwergen op elkaar te laten knallen. Maar binaire stelsels waarvan beide componenten een witte dwerg zijn, zijn zeldzaam. Er moet dus meer aan de hand zijn. Een andere manier waarop een type Ia supernova veroorzaakt kan worden is doordat een witte dwerg materiaal aantrekt van een begeleidende ster op de hoofdreeks (zeg maar een “normale” ster met waterstoffusie in de kern). Als het materiaal dat door de witte dwerg gestolen is een bepaalde kritieke massa bereikt heeft, zal de witte dwerg ook kaboem zeggen.Overigens wordt in beide gevallen géén neutronenster of zwart gat gevormd, zoals bij een type II supernova wél het geval is. Bij een type Ia supernova is de explosie dusdanig gewelddadig, dat de gehele witte dwerg aan stukken wordt geblazen. Okee, tot zover geen nieuws. Natuurkundigen zijn echter aan het rekenen geslagen, in de hoop nieuwe zaken omtrent type Ia supernovae aan het licht te brengen. En als de berekeningen ons niet voor de gek houden, hebben ze een geheel nieuwe methode gevonden om een witte dwerg te detoneren!

Kijk, witte dwergen zijn ballen van degeneratieve materie (wat dat precies is, is een heel verhaal, dat beter een eigen blogje verdient) ter grootte van de aarde die kunnen “wiebelen” of oscilleren. Stel nou dat twee witte dwergen om elkaar heen draaien. Hierbij zullen de dwergen zwaartekrachtgolven gaan uitzenden en zo energie verliezen. Als gevolg hiervan zullen de witte dwergen naar elkaar toe spiraliseren. Hierbij zullen ze elkaars oscillaties gaan versterken. Met andere woorden: hoe korter de onderlinge afstand, hoe sterker de frequentie van het “schudden”. Op een gegeven moment zal die frequentie hetzelfde worden als de oscillatie-frequentie van ten minste één van de witte dwergen. Als dat gebeurd zal een fenomeen plaatsvinden dat een resonantie wordt genoemd. Dat kan gevisualiseerd worden door een kind op een schommel. Als je het kind steeds op het juiste moment duwt, in overeenstemming met de natuurlijke interval of frequentie van de schommel, zal het kind steeds hoger komen.Bij een witte dwerg kan iets soortgelijks plaatsvinden, waarbij door de resonanties dusdanig veel energie in de dwerg wordt gedumpt dat deze explodeert – nog vóórdat hij in aanraking is gekomen met de andere dwerg. Goed, zo luidt het model. De onderzoekers gaan nu proberen hier waarneembaar bewijs voor te verzamelen. Bron: American Museum of National History

Share

Comments

  1. Volgens mij klopt de eerste zin niet!

  2. Een (vergelijkbaar?) voorbeeld van een explosie door resonantie…

    https://youtu.be/cPALfz-6pnQ

  3. Johan B. zegt

    Een ster die kaboem zegt. Moet dat niet zijn die kaboem doet? Want als een ster kon praten, dan zou het ons heel wat wijzer kunnen maken hoe en wat over het heelal.

  4. Geeft deze andere type Ia supernova dan ook een andere lichtsterkte? Het zou dan een verklaring kunnen zijn voor afwijkende lichtsterktes van sommige type Ia supernova’s.

Speak Your Mind

*