16 april 2024

We duiken even het vroege heelal in

Credit: New Scientist

Het heelal is volgens de meest recente metingen van de Europese Planck satelliet 13,8 miljard jaar oud. Met grote telescopen, zoals de Hubble ruimtetelescoop, komen we al een heel eind om sterrenstelsels in het vroege heelal te bestuderen – recordhouder op dit moment is GN-z11, die maar liefst 13,4 miljard lichtjaar van ons vandaan staat. Nog dichterbij de oerknal kan ook, door bijvoorbeeld met Planck te kijken naar de kosmische microgolf-achtergrondstraling, die dateert van 379.000 jaar na de oerknal.

Naast de waarnemingen aan het vroege heelal wordt er ook veel over getheoretiseerd. Een kort overzicht van enkele recent voorgestelde theorieën over het vroege heelal:

    • Volgens een team sterrenkundigen onder leiding van Grigor Aslanyan (University of Auckland in Nieuw Zeeland) zouden er uit het vroegste heelal (gedurende de inflatieperiode, kort na de oerknal) wolken van donkere materie zijn overgebleven, die we nog steeds kunnen waarnemen. Die wolken zouden halo’s van donkere materie vormen, die we via hun gravitationele interactie met gewone materie zouden kunnen waarnemen. Hierbij zouden ook pulsars gebruikt kunnen worden, wiens zeer regelmatige pulsen verstoord kunnen worden door de donkere materie halo’s. Bron: Cosmos Magazine.
    • Volgens de bekende sterrenkundige Neil Turok (Perimeter Institute for Theoretical Physics in Waterloo, Canada) zouden er een fractie van een seconde na de oerknal grote schokgolven moeten zijn geweest, die antwoord zouden kunnen geven op de vraag waarom er meer materie dan antimaterie in het heelal is en waarom sterrenstelsels zoals de Melkweg over een magnetisch veld beschikken. Hieronder een video met een animatie van de schokgolven in het vroege heelal, die als boeggolven door de materie ploegen.Bron: Science News.
    • De theorie bestaat al langer, maar recent is er weer een vakartikel over verschenen: dat er vóór ons heelal een ander heelal is geweest en dat we dus feitelijk een ‘rebounce’ hebben gehad tijdens de oerknal. Een groep natuurkundigen onder leiding van Steffen Gielen heeft met toepassing van zogeheten conformele invariantie bedacht hoe voorkomen kan worden dat een imploderend heelal een singulariteit vormt en uiteindelijk weer expandeert in een nieuw heelal. Bron: Koberlein.

Credit: Pearson Education/Addison Wesley.

  • Zeer kort na de oerknal zouden drie van de vier natuurkrachten verenigd zijn in één superkracht. Die krachten zijn de sterke, zwakke en elektromagnetische wisselwerking en de theorie die deze ene superkracht beschrijft is de Grand Unified Theory (GUT, zie de afbeelding hierboven). Probleem is alleen dat die GUT een voorspelling doet die niet is waargenomen, namelijk het verval van protonen. Vraag is dus of de GUT wel juist is. Waarnemers gaan nu een nieuwe poging doen om protonverval waar te nemen en wel met de Hyper-K detector in Japan en het Deep Underground Neutrino Experiment in de VS. Bron: Symmetry Magazine.

Share

Comments

  1. evandijken zegt

    Blij dat ik niet alleen ben met m’n gedachte betreffende een “bouncing”, in mijn bewoording een “pulserend” heelal.
    Dat vorige heelal explodeerde nog (ruim) vóórdat het geheel geïmplodeerd was. Resten van dat vorig heelal spelen nu misschien een rol als donkere materie.

    Vriendelijke groet,
    Eric

  2. “Resten van dat vorig heelal spelen nu misschien een rol als donkere materie.” Mmmmm, interessante gedachte. Roept ook de vraag op of het vorige heelal precies dezelfde natuurwetten en natuurconstanten had of dat die totaal anders waren dan in ons heelal. Andere vraag: gezien het feit dat we nu in een heelal met een groeiende uitdijing leven, voortgestuwd door de donkere energie, is de vraag waarom het vorige heelal kennelijk een fase van krimp heeft gekend en ons heelal dat niet zal meemaken.

Speak Your Mind

*