28 maart 2024

Zeer exotisch zonnestelsel-in-aanbouw aangetroffen bij pasgeboren dubbelster

(Credit: Christian Brinch, NBI, KU)

Een ster met een ring van planeten die er omheen draaien – dat is het standaardbeeld dat we hebben van het zonnestelsel én van de meeste exoplaneten die we inmiddels ontdekt hebben. Maar nu hebben Deense onderzoekers een dubbelster gevonden met maar liefst drie verschillende planeetvormende schijven! Beide componenten van de dubbelster hebben namelijk hun eigen schijf, terwijl ook nog een derde gedeelde schijf er omheen draait. Alledrie de schijven zijn verschillend uitgelijnd t.o.v. elkaar. Een planetenstelsel ontstaat vanuit een grote stof- en gaswolk. Deze zal gaan samentrekken, waarna in het centrum de druk en temperatuur hoog genoeg zal worden voor kernfusie – een nieuwe ster is geboren. Het restant van het stof- en gaswolk zal dan een roterende schijf vormen rondom de pasgeboren zon. Binnen die schijf zal materiaal gaan accumuleren tot steeds grotere klonters, die uiteindelijk tot planeten zullen uitgroeien. Vaak ontstaat vanuit een dichte gas- en stofwolk meer dan één ster – meestal twee in totaal. Dit noemen we een dubbelster en beide componenten zullen rond elkaar heen draaien. Ongeveer de helft van alle sterrenzijn dubbelsterren en beide componenten kunnen in het bezit zijn een roterende planeetvormende schijf. Goed, nu hebben we dus een dubbelster gevonden met twee zon-achtige componenten die beide in het bezit zijn van een planeetvormende schijf. Maar daarnaast hebben ze nóg een schijf, veel groter dan de andere twee, die rondom de gehele dubbelster draait! Iets dergelijks is nooit eerder aangetroffen. Stel je eens voor wat voor planetenstelsel hier zou kunnen ontstaan! Het zal voor een beschaving op zo’n planeet een helse kluif worden om te achterhalen hoe hun zonnestelsel precies functioneert – de taak zal voor hen veel lastiger zijn dan voor bijvoorbeeld Copernicus bij ons 😉 De sterren in kwestie zijn waargenomen met de Atacama Large Millimeter Array (ALMA) in het noorden van Chili en de gegevens zijn vervolgens onderzocht door een team van Deense en Nederlandse astronomen. De sterren bevinden zich op een afstand van 400 lichtjaar vanaf de aarde en zijn ongeveer 150.000 jaar oud -piepjong dus naar kosmische maatstaven. Bron: Niels Bohr Institute.

Share

Comments

  1. glawen clattuc zegt

    Atacama Large Millimeter Array (ALMA) in het noorden van China ?
    je bedoeld zeker chili?

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*