29 maart 2024

Oude ster voorspelt overlevingskansen van de aarde

Credit: P. Kervella et al. (CNRS/U. de Chile/Observatoire de Paris/LESIA/ESO/ALMA)

Wat gebeurt er met de Aarde als de Zon binnen enkele miljarden jaren honderden keer zo groot is als nu? Met de krachtigste radiotelescoop ter wereld zochten astronomen een antwoord op deze vraag bij de ster L2 Puppis. Vijf miljard jaar geleden was deze ster vergelijkbaar met onze Zon vandaag.

Binnen vijf miljard jaar zal de Zon uitgroeien tot een rode reus die honderden keren groter is dan vandaag,” zegt professor Leen Decin van de Afdeling Sterrenkunde. “Tijdens deze fase zal ze door een krachtige sterrenwind veel massa verliezen. Het eindproduct van deze evolutie, binnen zeven miljard jaar, is een kleine witte dwerg die bijna geen licht meer geeft. Die zal ongeveer even groot zijn als de Aarde, maar veel zwaarder: een theelepeltje witte dwergmateriaal weegt ongeveer 5 ton.

Het staat vast dat deze metamorfose een dramatische invloed zal hebben op alle planeten in ons Zonnestelsel. Mercurius en Venus zullen bijvoorbeeld worden opgeslokt door de rode reus.

Maar over het lot van de Aarde is er heel wat meer onzekerheid,” gaat professor Decin verder. “We weten al wel dat de grotere Zon veel harder zal schijnen, en hierdoor waarschijnlijk alle vormen van leven op onze planeet zal uitroeien. Maar zal de overblijvende kale rots overleven en voor altijd in een baan rond de witte dwerg blijven bestaan?

De 66 antennes van het ALMA-observatorium bevinden zich op de Chajnantor-hoogvlakte in de Atacama-woestijn, Chili. Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)

Om deze vraag te beantwoorden observeerde een internationaal team van astronomen de stervende ster L2 Puppis, die 208 lichtjaar verwijderd is van de Aarde – dichtbij, althans in astronomische termen. De onderzoekers maakten gebruikt van de ALMA radiotelescoop, 66 individuele radioantennes die met elkaar verbonden zijn om een grootschalige telescoop te vormen met een diameter van 16 km.

L2 Puppis bleek ongeveer 10 miljard jaar oud te zijn,” zegt Ward Homan van de Afdeling Sterrenkunde. “Vijf miljard jaar geleden was de ster een identieke tweeling van onze Zon van nu, met dezelfde massa. Een derde van die massa ging echter verloren tijdens de evolutie van de ster. Dat kunnen we dus ook verwachten bij onze Zon.

Op 300 miljoen kilometer van L2 Puppis (of twee keer de afstand van de Zon tot de Aarde) detecteerden de onderzoekers bovendien een object in een baan rond de reuzester. Dit is naar alle waarschijnlijkheid een planeet, vergelijkbaar met onze Aarde over vijf miljard jaar.

Een grondig inzicht in de wisselwerking tussen L2 Puppis en diens planeet zal waardevolle informatie opleveren over de uiteindelijke evolutie van de Zon, en over hoe deze evolutie de planeten van ons Zonnestelsel zal beïnvloeden. Zekerheid over de overlevingskans van de Aarde is er nog niet, maar L2 Puppis zou de sleutel kunnen zijn tot het beantwoorden van deze vraag.

Bron: Katholieke Universiteit Leuven

Share

Speak Your Mind

*