28 maart 2024

XJ1500+0154: een tien jaar durende vreetbui van een superzwaar zwart gat

Credit: X-ray: NASA/CXC/UNH/D.Lin et al, Optical: CFHT, Illustration: NASA/CXC/M.Weiss

Hij staat te boek als XJ1500+0154, een röntgenbron die voor het eerst werd opgemerkt op 23 juli 2005 door de Europese XMM-Newton röntgensatelliet. Sinds die tijd groeide de lichtkracht van de bron en die bereikte een hoogtepunt op 5 juni 2008, toen een collega-satelliet van XMM-Newton er naar keek, de Amerikaanse Chandra satelliet. We weten inmiddels dat XJ1500+154 een klein sterrenstelsel is dat 1,8 miljard lichtjaar van ons vandaan ligt, in het sterrenbeeld Maagd (Virgo). In het midden van dat stelsel bevindt zich een superzwaar zwart gat en dat is al tien jaar bezig met een gigantische vreetpartij, officieel een tidal disruption event genoemd, afgekort tot een TDE. Een object zoals een ster is dan te dicht in de buurt gekomen van het zwarte gat en die is dan in diens intense zwaartekrachtsveld terecht gekomen. De ster wordt dan aan stukken gereten en verorberd door het zwarte gat – de afbeelding hierboven is er een voorstelling van, rechtsonder de waarnemingen in optisch licht en röntgenlicht. Het is vaker waargenomen, zo’n TDE, maar dan duurde het nooit zo lang als in het geval van XJ1500+0154, dat nu al een decennium duurt. Hieronder een video over deze TDE.

Sterrenkundigen denken dat de lichtkracht van XJ1500+0154 komende tien jaar sterk zal verminderen. Vandaag verscheen er een wetenschappelijk artikel over de waarneming aan XJ1500+0154 in Nature Astronomy, hier te lezen.

Bron: Chandra.

Share

Speak Your Mind

*