28 maart 2024

Gaia ziet miljoenen sterren nabij het centrum van de Melkweg

Gaia fotografeert miljoenen sterren nabij het centrum van de Melkweg. Klik hier voor de volledige versie. Credit: ESA/Gaia/DPAC, CC BY-SA 3.0 IGO

De Europese ruimtesonde Gaia heeft als taak om de Melkweg in kaart te brengen. Hiertoe is de ruimtesonde bezig met het opmeten van de positie en het bepalen van de eigenschappen van één miljard sterren. Als de missie is voltooid, zullen wetenschappers in staat zijn om een gedetailleerde 3D-kaart te maken van ons melkwegstelsel. Door verder ook de beweging van deze sterren te meten, kunnen astronomen de geschiedenis van de Melkweg proberen te achterhalen.

Normaal gesproken stuurt Gaia alleen binaire gegevens naar de aarde, maar soms is dat niet voldoende. In de dichtste gebieden van de Melkweg staan de sterren dusdanig dicht op elkaar, dat Gaia moeite heeft om de afzonderlijke sterren te onderscheiden. Om dit probleem te mitigeren worden de gebieden met een hoge dichtheid waargenomen in een speciale foto-modus, waarbij plaatjes worden geschoten die ook door ons leken te bewonderen zijn!

Een mooi voorbeeld zie je hieronder – op 7 februari 2017 heeft Gaia een foto gemaakt van een deel van de Sagittarius I Window (Sgr-I). Dit is een gebied met minder kosmisch stof dan gebruikelijk, zodat het fungeert als venster op achterliggende sterren. Sgt-I bevindt zich slechts twee hemelgraden onder het galactische centrum en laat een sterdichtheid zien van 4,6 miljoen sterren per vierkante hemelgraad. Onderstaande foto omvat zo’n 0,6 vierkante hemelgraad, zodat hier maar liefst 2,8 miljoen sterren zichtbaar zijn (die allemaal tot de Melkweg behoren)! Indrukwekkend, toch?

Bron: European Space Agency

Share

Comments

  1. Ik vraag mij iets af. Hoe zit het met oude sterren die ouder blijken dan de leeftijd van het heelal? Het heelal is 13,8 miljard jaar geleden ontstaan.
    Voor de oerknal was er toch niks? Hoe kan dan een ster 14,5 miljard jaar oud zijn?
    Hoe de leeftijd van zo’n oude ster wordt bepaald of hoe ze hem ontdekt hebben wordt wel uitgelegd, maar hoe dat valt te rijmen met een heelal van 13,8 miljard jaar is mij een raadsel.
    Monique Shrugging: Light Skin Tone on EmojiOne 3.1

  2. Welke ster is 14,5 miljard jaar oud?

  3. Aanvulling:
    Astronomen ontdekken oudste ster in het universum. Deze ster is vlak na de oerknal ontstaan.
    De ster heet SMSS J031300.36-670839.3

    Dat kan, wel bijzonder snel.

    https://en.wikipedia.org/wiki/SMSS_J031300.36-670839.3
    https://www.spacepage.be/nieuws/heelal-zonnestelsel/heelal/astronomen-ontdekken-oudste-ster-in-het-universum

    HD 140283 ook wel Methusalem (zie link scientias)

    HE 1327-2326

    SDSS J102915+172927 De ster die niet zou mogen bestaan
    Citaat”De onderzoekers wijzen er verder op dat deze bizarre ster waarschijnlijk niet uniek is. “We hebben nog verscheidene andere kandidaten opgespoord met metaalgehalten die vergelijkbaar zijn met, of zelfs nog lager dan, die van SDSS J102915+172927. Het is onze bedoeling om deze met de VLT te onderzoeken, om te zien of dat ook echt zo is”, besluit Caffau.”

    https://www.eso.org/public/netherlands/news/eso1132/

    HE 1523-0901 The star’s age, as measured by ESO’s Very Large Telescope, is 13.2 billion years
    Dat kan.
    Monique Glowing Star on EmojiOne 3.1

    HE0107-5240 with an age of roughly 13 billion years

    Kan ook

    BD +17° 3248 This allowed the age of this star to be estimated as about 13.8 billion years with an uncertainty of 4 billion years. A similar age was derived for another ultra-metal-poor star (CS31082-001) from Thorium to uranium ratios. These stars were born several hundred million years after the Big Bang.

    Wie was er eerder?

    HD 122563

    Sneden’s Star

    Cayrel’s Star, It is estimated to be about 12.5 billion years old, making it one of the oldest known
    Dat kan ook

    Wat ik bedoel is (metafoor), een kind kan toch niet eerder geboren worden voordat het verwerkt is?
    Of tijdens de conceptie?

    Ik begrijp hieruit dat na de oerknal direct sterren aanwezig waren of astronomisch kort daarop, maar dat er sterren zelfs ouder geschat worden snap ik niet.
    Heeft misschien het waarneembare heelal hier nog wat mee te maken?
    Citaat:”Naarmate de tijd vordert wordt het waarneembaar heelal steeds groter, want licht dat van steeds verder komt heeft dan de tijd gehad om ons te bereiken. Er zit echter een toekomstige limiet aan, een grootte die het waarneembaar heelal nooit zal kunnen overschrijden. De reden hiervan is dat de waarnemingshorizon van een waarnemer zich met de lichtsnelheid van de waarnemer verwijdert.”
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Waarneembaar_heelal

    Zou de leeftijd van het heelal niet om de zoveel tijd aangepast moeten worden omdat we verder in de tijd gaan?

    • Over sterren die ouder dan het heelal lijken te zijn, zoals de door jou genoemde ster van Methusalem, heeft Ethan Siegel recent een interessante blog geschreven:
      https://www.forbes.com/sites/startswithabang/2017/09/07/the-greatest-cosmic-puzzle-astronomers-find-stars-that-appear-older-than-the-universe/#4ec7628d3c44

      • Tja, eigenlijk weet ik nou nog niks. Die oude Methusalem ster (HD 140283) is een echte hersenkraker. Ze kunnen alles vrij nauwkeurig meten zoals in het artikel wordt aangegeven. De ster komt uit op 14,46 miljard jaar. Al zouden ze er 800 miljoen jaar naast zitten zoals er staat, dan nog klopt het niet met de leeftijd van het heelal.

        Voor wetenschappers is dit ook niet niks. Dit is echt vaag en hier word ik nieuwsgierig van. Als iets niet klopt dan snap ik ook wel dat men in de eerste instantie met ideeën komt om het passend te maken (het is mogelijk dit, het is mogelijk dat) Dat schiet niet op en is verwarrend.
        Mijn advies, herbereken alles nogmaals opnieuw. Dan zijn er twee mogelijkheden waar de crux zit. De leeftijd van het heelal of de ster klopt niet. Een derde factor is altijd handig om in gedachte te houden.

        Misschien komt er nog eens een artikel langs met een antwoord op mijn vraag.Monique Pouting: Light Skin Tone on EmojiOne 3.1

        Het zou toch wat zijn dat er voor de oerknal een sluimertijd was.

        Kortom, we kunnen nauwkeurig constateren hoelang de cake over datum is, maar
        de bakkerij moest nog gebouwd worden waar we de cake gekocht hadden.
        (Waar komt het beslag vandaan?)

        • De onzekerheid in de leeftijd van de Methusalem ster is 800 miljoen jaar, dus in theorie zou ‘ie ook 800 miljoen jaar jonger kunnen zijn. Dan valt ‘ie binnen de leeftijd van het heelal, die pakweg 13,8 miljard jaar oud is en wiens onzekerheid zo’n 100 miljoen jaar is. Het zou dus te rijmen zijn als de leeftijden wat nauwkeuriger worden bepaald. Sterren of andere objecten die echt ouder dan het heelal zijn lijkt mij niet kunnen, dan zouden ze uit een vorig heelal stammen (als dat er ooit is geweest) en de oerknal van het nieuwe heelal hebben overleeft – lijkt mij heel erg onwaarschijnlijk.

  4. Paul Bakker zegt

    De nauwkeurigheid van de bepaling van zowel de leeftijd van het heelal als de leeftijd van oudste sterren worden mijne inziens overschat. Beiden gaan uit van theoretische modellen met een globaal karakter. Vincent Icke zei eens: Als je een sterrenkundige een koe laat beschrijven is het een homogene bol met een massa van 500 kilo met zwarte en witte vlekken.
    Bovendien: bij het bekijken van miljoenen sterren ga je natuurlijk een paar buitenbeentjes vinden die een aparte geschiedenis hebben. Met een model die geen rekening houdt met die toevallige bijzondere omstandigheden kan je op hele gekke getallen komen.
    Sterren ouder dan het heelal bestaan echt niet. Die sterren tonen alleen maar aan dat de modellen niet verfijnd genoeg zijn.

Laat een antwoord achter aan Monique Reactie annuleren

*