28 maart 2024

Zon-achtige sterren komen verrassend snel tot rust

Credit: X-ray: NASA/CXC/Queens Univ. of Belfast/R.Booth, et al.; Illustration: NASA/CXC/M.Weiss

Bij een nieuwe studie die is verricht met NASA’s Chandra X-Ray Observatory en ESA’s XMM-Newton hebben wetenschappers vastgesteld dat zon-achtige sterren verrassend snel tot rust komen na hun turbulente jeugd. Hiertoe hebben onderzoekers 24 sterren bestudeerd die allemaal op de zon lijken en minstens één miljard jaar oud zijn. Door te kijken hoeveel röntgenstraling een ster produceert, kun je inschatten hoe actief die ster zal zijn.

Astronomen weten dat jonge sterren (inclusief zon-achtige sterren) heel actief zijn. Dat betekent dat ze regelmatig krachtige uitbarstingen produceren. Hierbij kan een flinke hoeveelheid hoogenergetische straling worden uitgestoten. Deze straling kan krachtig genoeg zijn om eventueel aanwezige planeten die rondom de ster draaien, geheel te steriliseren.

Gelukkig is uit de nieuwe waarnemingen gebleken dat zon-achtige sterren vrijwel altijd na een miljard jaar tot rust zijn gekomen en dat is sneller dan gedacht (en goed nieuws voor de kansen op buitenaards leven). Maar waarom komen sterren eigenlijk tot rust? Dat komt doordat pasgeboren sterren heel snel roteren en deze rotatie vormt de aandrijver van de magnetische activiteit.

Na verloop van tijd zal de ster energie verliezen. Als gevolg hiervan gaat deze langzamer roteren, waardoor de magnetische activiteit zal gaan afnemen. Dat betekent dat de ster ook minder röntgenstraling zal produceren en da’s nou precies wat is waargenomen met Chandra en XMM-Newton. Vraag is wel waarom zon-achtige sterren sneller energie verliezen dan verwacht. Daar is nog geen eenduidige verklaring voor gevonden. Overigens wordt met de term “zon-achtig” hier sterren bedoelt die behoren tot de F-, G- of K-klasse.

Bron: Chandra

Share

Speak Your Mind

*