28 maart 2024

Hubble ontdekt stellaire ‘waterstofdief’, die supernova-explosie heeft overleefd

Credit: NASA, ESA, S. Ryder (Australian Astronomical Observatory), and O. Fox (STScI)

Zeventien jaar geleden ontdekten sterrenkundigen een supernova in het sterrenstelsel NGC 7424, op 40 miljoen lichtjaar afstand van de aarde geleden in het zuidelijke sterrenbeeld Kraanvogel (Grus). Van deze supernova, die de catalogusnaam SN 2001ig kreeg, maakte men in 2004 een foto met de grote telescoop van het Gemini South Observatory op Hawaï en toen kreeg men het vermoeden dat de supernova een compagnon moet hebben gehad, die de supernova-explosie moet hebben overleeft. Dat vermoeden blijkt te kloppen, want met de Hubble ruimtetelescoop heeft men die compagnon in 2016 gefotografeerd, zo is deze week bekendgemaakt.

Credit: NASA, ESA, S. Ryder (Australian Astronomical Observatory), and O. Fox (STScI)

Uit de spectra van de supernova was al gebleken dat het gaat om een zogeheten ‘Type IIb stripped-envelope supernova’, een zware ster die als supernova eindigt en die geen waterstof bevat. De reden daarvoor is die begeleider: als een ware dief heeft die de miljoenen jaren voor de supernova de buitenlagen van de ‘progenitor’, de ster die eindigt als supernova, en die vol met waterstof zitten, afgestript. Hoe dat precies ging zie je in de afbeelding hieronder. De twee sterren draaiden in ongeveer een jaar om elkaar heen.

Credits: NASA, ESA, and A. Feild (STScI)

Deze type supernovae, die niet vaak voorkomen, kunnen vermoedelijk op twee manieren hun buitenlagen vol waterstof kwijt raken. De ene manier is zoals gebeurt bij SN 2001ig, door de nabijheid van zo’n stellaire ‘waterstofdief’. De andere manier is dat het een enkele, zware ster is, die door sterke sterrenwinden zijn buitenlagen wegblaast. Men denkt dat de helft van deze supernovae z’n waterstof door stellaire diefstal kwijtraakt, de andere helft door de sterrenwinden. Hier het vakartikel over de waarnemingen aan de stellaire waterstofdief, gepubliceerd in The Astrophyical Journal. Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*