28 maart 2024

Röntgenstraling helderste sterren Alpha Centauri systeem niet gevaarlijk voor leven

Credit: X-ray: NASA/CXC/University of Colorado/T.Ayres; Optical: Zden?k Bardon/ESO

Het Alpha Centauri systeem, bestaande uit drie sterren die na de zon het dichtste bij de aarde staan (afstand 4,37 lichtjaar), is onderzocht met de Chandra röntgen-ruimtetelescoop van de NASA en daaruit is naar voren gekomen dat de twee helderste sterren van het systeem, Alpha Centauri A en B, geen dodelijke hoeveelheden röntgenstraling uitzenden. Dat is dus gunstig voor leven op eventuele planeten die om deze sterren cirkelen. Alleen de rode dwergster Proxima Centauri (spectraalklasse M), die de derde ster van het systeem vormt, is een uitzondering, want diens regelmatige uitbarstingen zijn dodelijk voor leven, zoals eerder al bleek. Alpha Centauri A is een ster van spectraalklasse G (net als onze zon) en Alpha Centauri B is een K-klasse ster, die met 90% van de zonsmassa iets kleiner is. Chandra kijkt sinds 2005 iedere zes maanden naar het systeem en door z’n sterke oplossend vermogen is de ruimtetelescoop in staat de röntgenstraling van de afzonderlijke sterren te zien. De hoeveelheid röntgenstraling die Alpha Cen A en B uitstralen is vergelijkbaar met die van de zon (bij A zelfs nog iets minder), planeten in de leesbare zone bij Proxima Centauri (da’s dus de aardachtige planeet Proxima b) ontvangen 500 keer zo veel röntgenstraling als de aarde van de zon ontvangt en in het geval van grote uitbarstingen is dat zelfs 50.000 keer zo veel.

De variatie in de röntgenstraling van Alpha Cen A (in blauw) en B (in rood). in deze grafiek zijn ook eerdere waarnemingen verwerkt, onder andere van de HEAO-2 satelliet. De grijze curve is de röntgenstraling van de zon (de 11-jarige zonnecyclus weergevend). Credit: T. R. Ayres

Tot nu toe zijn er nog geen exoplaneten ontdekt bij Alpha Cen A en B, dus voorlopig is bovenstaande gunstig voor hypothetische planeten die om de twee sterren cirkelen. Hieronder een video over de waarnemingen van Chandra aan het Alpha Centauri systeem.

Bron: Chandra+ Centauri Dreams.

Share

Comments

  1. Wybren de Jong zegt

    Nu nog hopen dat er geschikte exoplaneten zijn rond Alfa Centauri A of B om te koloniseren 🙂

    • Obelix zegt

      De afstand van Proxima tot Alpha Centauri(A+B) is vlg Wikipedia 15.000 (±700) AE.

      De intensiteit van straling neemt kwadratisch af met de afstand. Dus zelfs tijdens het hoogte punt van een X-ray uitbarsting op Proxima, is het effect
      50.000 / 14.000 / 14.000 = ~0,0003
      Dus 0,3 promille van wat het leven op Aarde van Sol (continue) om de oren krijgt.
      Inderdaad verwaarloosbaar klein dus. 🙂

      Groet, Paul

      NB Waardoor worden zulke heftige Röntgen uitbarstingen eigenlijk veroorzaakt? Ik zou veel eerder verwachten dat bij reuze sterren, die in ‘no-time’ door hun brandstof zijn, gamma- en Röntgenstraling zou vrijkomen, dan bij een rode dwerg… 😕

      • Rode dwergsterren vertonen een variabele lichtsterkte en ze worden vaak beschouwd als ‘flare stars’ , sterren die grote uitbarstingen mee kunnen maken. Zie https://en.wikipedia.org/wiki/Flare_star voor meer info daarover. Ik weet niet wat precies de oorzaak is van dat grillige karakter, maar kennelijk zijn ze niet zo constant als onze zon.

        • Obelix zegt

          Bedankt voor de link, Arie !
          Wiki verklaart ook al niet het grillige karakter.

          Voor mezelf ‘verklaar’ ik dan maar dat het sowieso het karakter van fusie in sterren zou kunnen zijn.
          ‘Uiteraard’ vind die fusie vooral in het inwendige van sterren plaats, niet aan het oppervlak welke wij waarnemen. Grote sterren hebben nog heel veel ‘effect-dempende-massa’ tussen de fusie-haard en het oppervlak. [ Heb ik niet eens gelezen dat het duizenden jaren duurt voor fotonen uiteindelijk het steroppervlak bereiken, en dan ook zijn ‘afgekoeld’ naar lagere golflengtes? ]

          Misschien ligt het grillige karakter er in, dat bij kleinere sterren als bv rode dwergsterren eenvoudigweg slechts een beperkte dempende schil heeft, grotere sterren meer dempende lagen hebben. 😕

          Groet, Paul

Laat een antwoord achter aan Obelix Reactie annuleren

*