29 maart 2024

Hoppa, 12 nieuwe maantjes bij Jupiter ontdekt, waarvan ééntje een buitenbeentje

Credit: Carnegie Institute / Roberto MolarCandanosa

Een team van sterrenkundigen onder leiding van Scott Shepphard (Carnegie) heeft bij Jupiter maar liefst twaalf nieuwe maantjes ontdekt, waarvan er eentje een merkwaardige baan heeft. Met dat dozijn nieuwe manen komt Jupiter op maar liefst 79 manen. Het team ontdekte de manen in de lente van 2017, toen ze op zoek waren naar verre lichtzwakke objecten in de buitenste regionen, die ook mogelijk doel zouden kunnen worden voor de ruimteverkenner New Horizons van de NASA. Per toeval stuitten ze op de 12 maantjes. Om de ontdekking te bevestigen en meer over de banen van de maantjes te weten komen was nog een jaar met extra waarnemingen nodig. Negen maantjes houden zich op in een (bestaande) groep van manen, die zogeheten retrograde banen hebben, banen die tegengesteld zijn aan de rotatierichting van Jupiter. Twee maantjes bevinden zich in een binnenste groep van kleine Jupitermaantjes (enkele tientallen kilometers groot) die een prograde baan hebben, d.w.z. dezelfde kant op bewegen als Jupiter’s rotatie. En dan is er nog dat buitenbeentje: die twaalfde maan, waarvoor ze al een naam hebben voorgesteld – Valetudo, naar een Romeinse godin van welvaart en hygiënne. Die maan bevindt zich in de retrograde groep, maar het beweegt zich de andere kant uit, in een prograde richting (met groen aangegeven in de afbeelding hierboven).

Uit de waarnemingen blijkt dat de baan van Valetudo niet stabiel is en dat er in de toekomst frontale botsingen te verwachten zijn met de andere maantjes uit de groep, die de andere kant uit bewegen. Wellicht is Valetudo een fragment van een grotere prograde maan, die door een botsing de groep met retrograde maantjes kan hebben gevormd. En daar is Valetudo dan zelf tussen beland.

Credit: Carnegie Institute / Roberto MolarCandanosa

De ontdekking april 2017 werd in eerste instantie gedaan met de vier meter Blanco telescoop in Chili en vervolgens bevestigd met onder andere de 6,5 meter Magelhan telescoop, ook in Chili, en de 8-meter Subaru telescoop op Hawaï. Hierboven zie één van de ontdekte maantjes, in mei op twee momenten gefotografeerd met de Magelhan telescoop. Jupiter staat net buiten beeld, linksboven. Bron: Carnegie.

Share

Comments

  1. Paul Bakker zegt

    Ik vind dat de IAU maar eens een minimum aan diameter of massa aan het begrip (natuurlijke) maan moet gaan stellen. Die brokjes van een paar kilometer zijn toch hele andere hemelichamen als de grote manen.
    Als je iemand vertelt dat dat Jupiter 79 manen heeft, dan geeft dat een verkeerde voorstelling van zaken, toch? Waar houdt het op?

Speak Your Mind

*