29 maart 2024

De Astroblogs van Arie Nouwen

Schrikkeldag in aantocht!

Morgen is het donderdag 29 februari 2024, schrikkeldag. Die dag hebben we niet voor niets - zie de uitleg hieronder. De schrikkeldag werd voor het eerst voorgesteld in het decreet van Canopus van 6 maart 237 v.Chr. om de loop van de Egyptische kalender nauwkeuriger met de seizoenen aan te laten … [Lees meer...]

Extreem rood superzwaar zwart gat ontdekt dat groeit ‘in de schaduw’ in het vroege heelal

Door gebruik te maken van een kosmische zwaartekrachtlens én de krachtige IR-spiegel van de Webb ruimtetelescoop zijn sterrenkundigen er in geslaagd om in het vroege heelal een extreem rood superzwaar zwart gat in de kern van een sterrenstelsel te ontdekken. De groep sterrenkundigen, die onder … [Lees meer...]

Japanse maanlander SLIM heeft de maannacht overleefd!

Zondagavond laat heeft de Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA een signaal ontvangen van SLIM (voluit: Smart Lander for Investigating Moon), de Japanse maanlander die eerder - op 20 januari - een zacht landing op de maan had gemaakt. Op donderdag 1 februari brak op de plek waar SLIM geland was de … [Lees meer...]

Metalen litteken ontdekt op kannibaal-ster

Wanneer een ster zoals onze zon het einde van zijn bestaan bereikt, kan hij de hem omringende planeten en planetoïden opslokken. Met behulp van de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili hebben onderzoekers nu voor het eerst een duidelijk spoor van dit … [Lees meer...]

Invloed gemeten van donkere materie op de ontwikkeling van sterrenstelsels

Pakweg 85% van alle materie in het heelal bestaat uit donkere materie, de overige 15% is gewone, 'baryonische' materie. We kunnen donkere materie (DM) weliswaar niet zien (omdat het niet reageert op de elektromagnetische wisselwerking), maar z'n aanwezigheid kunnen we wel meten dankzij de … [Lees meer...]

Webb ziet een sterrenstelsel zoals het Melkwegstelsel in wording in het vroege heelal

Sterrenstelsels zoals het Melkwegstelsel zijn ooit miljarden jaren geleden ontstaan, vermoedelijk door het samensmelten van meerdere, kleinere clusters van sterren. Sterrenkundigen hebben nu met de Webb ruimtetelescoop voor het eerst zoiets gezien, een sterrenstelsel in het vroege heelal dat zich … [Lees meer...]

Sterrenkundigen ontdekken een gigantische bel van gammastraling, de eerste super PeVatron

Gebruikmakend van het Large High Altitude Air Shower Observatory (LHAASO) hebben sterrenkundigen in een stervormingsgebied in het sterrenbeeld Zwaan een enorme bel ontdekt van gammastraling. Het is ook voor het eerst dat ze een bron hebben ontdekt met gammastraling die hoger is dan 10 … [Lees meer...]

DES heeft omvang van Baryonische Accoustische Oscillaties gemeten

Recent is met de Dark Energy Survey (DES) in Zuid-Amerika de omvang van de zogeheten Baryonische Accoustische Oscillaties (BAO's) gemeten op het moment dat het heelal zo'n zeven miljard jaar oud was, dat is halverwege haar huidige leeftijd. Bij DES maken ze gebruik van de 570 Megapixel Dark Energy … [Lees meer...]

Webb vindt aanwijzingen voor een neutronenster in het supernovarestant van SN1987A

Voor het eerst heeft men directe aanwijzingen gevonden dat zich in het midden van het restant van SN1987A, de supernova die in februari 1987 aan de hemel verscheen, een neutronenster bevindt. Op 23 februari 1987 zagen sterrenkundigen een supernova in de Grote Magelhaense Wolk verschijnen, een … [Lees meer...]

E-TEST prototype voor de Einstein Telescoop slaagt voor eerste testreeks

Het E-TEST-project in Luik heeft laten zien dat een speciale techniek om de apparatuur van de Einstein Telescope te koelen werkt zoals gepland. In een eerste testreeks koelde de radiatieve koeltechniek een testmassa tot bijna het absolute nulpunt, zonder die aan te raken. Dat is essentieel om het … [Lees meer...]