28 maart 2024

Webb ziet een sterrenstelsel zoals het Melkwegstelsel in wording in het vroege heelal

Sterrenstelsels zoals het Melkwegstelsel zijn ooit miljarden jaren geleden ontstaan, vermoedelijk door het samensmelten van meerdere, kleinere clusters van sterren. Sterrenkundigen hebben nu met de Webb ruimtetelescoop voor het eerst zoiets gezien, een sterrenstelsel in het vroege heelal dat zich … [Lees meer...]

Sterrenkundigen ontdekken een gigantische bel van gammastraling, de eerste super PeVatron

Gebruikmakend van het Large High Altitude Air Shower Observatory (LHAASO) hebben sterrenkundigen in een stervormingsgebied in het sterrenbeeld Zwaan een enorme bel ontdekt van gammastraling. Het is ook voor het eerst dat ze een bron hebben ontdekt met gammastraling die hoger is dan 10 … [Lees meer...]

Astronomen ontdekken met de XMM-Newton een zwart gat tijdens het ‘omdraaien van de accretieschijf-tafel’

Astronomen van de Universiteit van Michigan hebben met behulp van ESA's röntgentelescoop XMM-Newton een zwart gat ontdekt tijdens het zogenoemde ‘omdraaien van de accretieschijf-tafel’, of, met andere woorden, het gas in de accretieschijf wordt dan met zulke hoge snelheden in alle richtingen … [Lees meer...]

Webb vindt aanwijzingen voor een neutronenster in het supernovarestant van SN1987A

Voor het eerst heeft men directe aanwijzingen gevonden dat zich in het midden van het restant van SN1987A, de supernova die in februari 1987 aan de hemel verscheen, een neutronenster bevindt. Op 23 februari 1987 zagen sterrenkundigen een supernova in de Grote Magelhaense Wolk verschijnen, een … [Lees meer...]

FRB 200428 (a.k.a. SGR 1935+2154) geeft aanwijzingen voor de verklaring van snelle radioflitsen

Vanaf de ontdekking van de eerste snelle radioflits (Engels: Fast radioburst, FRB) zijn er al vele waargenomen, korte uitbarstingen van radiostraling in het heelal, waarbij in enkele milliseconden net zoveel energie vrijkomt als onze zon in een jaar produceert. Alle FRB's die zijn waargenomen waren … [Lees meer...]

Meting ontsnappingssnelheid Melkwegstelsel levert z’n massa op: 640 miljard zonsmassa

De massa van het Melkwegstelsel is vaak bepaald en het heeft tot nu toe uiteenlopende waarden opgeleverd, van 600 miljard tot een biljoen zonsmassa, de ene keer door sterren te tellen, de andere keer door de snelheid van sterren te meten en de rotatiecurve te bepalen. Maar het blijft lastig, want je … [Lees meer...]

Zwart gat Sgr A* draait zo snel rond dat de omringende ruimte eruit ziet als een rugbybal

Recente waarnemingen gedaan aan Sagittarius A* (kortweg Sgr A*), het superzware zwarte gat in het centrum van ons melkwegstelsel, laten zien dat het zwarte gat zeer snel ronddraait, wel 60% van wat het theoretische maximum is.  De zwaartekracht net buiten de waarnemingshorizon van een zwart gat is … [Lees meer...]

Het zwarte gat in de microquasar SS 433 werkt als een kosmische deeltjesversneller

Het object genaamd SS 433 in onze Melkweg staat al sinds de jaren zeventig in de belangstelling van sterrenkundigen. Eerst stond het bekend als een bron van röntgenstraling, gelegen in het centrum van het supernovarestant de Manatee-nevel (ook wel bekend als Westerhout 50, zie de afbeelding … [Lees meer...]

Een nieuwe en ook best wel vreemde soort sterren ontdekt, de ‘oude rokers’

Sterrenkundigen hebben in het centrum van ons Melkwegstelsel een nieuw soort sterren ontdekt, sterren die je ook wel een tikkeltje vreemd mag noemen. Ze worden 'oude rokers' genoemd, Old Smokers in het Engels. Philip Lucas (University of Hertfordshire) en zijn team onderzochten met de VISTA … [Lees meer...]

Aan de rand van het Melkwegstelsel gaan sterren minder hard dan gedacht – hoe kan dat?

Door gebruik te maken van de gegevens verzamelt met de Gaia ruimtetelescoop en met het APOGEE instrument op aarde hebben sterrenkundigen van MIT ontdekt dat de sterren in de buitenste delen van ons Melkwegstelsel minder had bewegen dan gedacht. Dat wijst er op dat het centrum van de Melkweg mogelijk … [Lees meer...]