19 maart 2024

Pan-STARRS ontdekt protoplanetaire schijf en die heet… Dracula’s Chivito

Per toeval hebben sterrenkundigen met het Panoramic Survey Telescope and Rapid Response System (Pan-STARRS) een nieuwe protoplanetaire schijf ontdekt, eentje die op 800 lichtjaar afstand van de aarde staat. Zo'n protoplanetaire schijf is een dichte platte wolk van gas en stof die om een jonge ster … [Lees meer...]

Opvallende stoffige ‘kattenstaart’ ontdekt door Webb in het Beta Pictoris Systeem

Beta Pictoris is de tweede ster van het zuidelijke sterrenbeeld Schilder (Pictor) op 63 lichtjaar afstand en al lang is bekend dat zich daar een stofschijf om heen bevindt, het restant van botsingen tussen kometen, planetoïden en planetesimalen. Later werd met Hubble een tweede schijf gevonden, die … [Lees meer...]

Webb bevestigt de al lang bestaande vermoedens over het proces van planeetvorming

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Webb ruimtetelescoop al lang bestaande vermoedens over het proces van planeetvorming bevestigd. Dat deden ze door waterdamp in protoplanetaire schijven bij jonge sterren waar te nemen. Al lang bestaat de theorie die zegt dat ijzige steentjes kunnen ontstaan … [Lees meer...]

Puinwolk van twee botsende ijsplaneten dimt licht moederster

Voor het eerst heeft een internationale groep astronomen de hittegloed van een botsing van twee ijzige reuzenplaneten, en de door de botsing ontstane stofwolk die enkele jaren later voor de moederster langs trok, gezien. Onder leiding van de Leidse astronoom Matthew Kenworthy hielden ze de … [Lees meer...]

JuMBO’s waargenomen door Webb in de Orionnevel

Recente waarnemingen met de Webb ruimtetelescoop aan de bekende Orionnevel (M42) in het sterrenbeeld Orion lijken de bestaande theorieën van planeetvorming in de war te schoppen. Want wat zag Webb in die enorme gas- en stofwolk? Vele zware los vliegende planeten, zónder enige ster in de buurt, en … [Lees meer...]

Nu heeft ook Webb de stofschijf waargenomen rondom AU Microscopii

Dat de rode dwergster AU Microscopii omringd wordt door een stofschijf was al bekend, maar nu heeft de Webb ruimtetelescoop die schijf zeer gedetailleerd in beeld gebracht. De ster staat op 32 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Microscopium. Hij is zo'n 23 miljoen jaar oud. De formatie … [Lees meer...]

Luidste ‘brul’ in de kosmos al 13 jaar een mysterie

NASA's instrument de 'Absolute Radiometer for Cosmology, Astrophysics, and Diffuse Emission' (ARCADE) werd ooit gebouwd om zwakke hittesignalen van de eerste generatie sterren te vinden. Tot veler verrassing detecteerden een team van astrofysici en kosmologen zo'n 13 jaar geleden, met data van … [Lees meer...]

Mysterie van ontbrekende koolmonoxide in protoplanetaire schijven lijkt opgelost

In protoplanetaire stofschijven, de kraamkamers van planeten in de buurt van jonge sterren, wordt al jaren koolmonoxide gedetecteerd. Probleem is alleen dat de waargenomen hoeveelheid minder is dan wat de modellen voorspellen, het komt 3 tot 100 keer minder voor dan hoeveel er zou moeten zijn. … [Lees meer...]

Hubble ontdekt witte dwerg die z’n planetenstelsel heeft opgepeuzeld

Door analyse van gearchiveerde gegevens verzameld met de Hubble ruimtetelescoop zijn sterrenkundigen erin geslaagd om een witte dwerg te ontdekken die zijn eigen planetenstelsel heeft opgepeuzeld. De witte zelf is zelf weer het restant van een op de zon lijkende ster die lang geleden gestopt is met … [Lees meer...]

Planeetvormende schijven evolueren verrassend vergelijkbaar

Ons zonnestelsel ontstond waarschijnlijk op dezelfde manier als de meeste andere planetenstelsels bij ons in de buurt. Dat blijkt uit Duits-Oostenrijks-Nederlands onderzoek aan meer dan 870 planeetvormende schijven in de Orionwolk A. De onderzoekers, onder leiding van de Nederlander Sierk van … [Lees meer...]