19 april 2024

Fermi doet eerste waarnemingen aan zwaartekrachtslens in gammastraling

Voor het eerst zijn sterrenkundigen in geslaagd om in het zeer energierijke gammagedeelte van het spectrum waarnemingen te verrichten aan een zwaartekrachts- of gravitatielens, een door Albert Einstein voorspelt fenomeen waarbij een zwaar object op de voorgrond het licht van een erachter liggend … [Lees meer...]

Zeer jong dwergstelsel ontdekt dankzij verre Einsteinring

De Nederlandse astronomen Arjen van der Wel en Glenn van de Ven van het Max-Planck-Institut für Astronomie (Heidelberg, Duitsland) hebben, samen met collega's in de VS, een extreem ver voorbeeld van een gravitatielens opgespoord - een sterrenstelsel dat het licht van een nog verder verwijderd object … [Lees meer...]

Eerste exoplaneet die om een bruine dwerg draait ontdekt

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om voor het eerst een exoplaneet waar te nemen die draait om een bruine dwerg, een soort 'mislukte ster'. Het gaat om de bruine dwerg met de catalogusnaam OGLE-2012-BLG-0358, 6000 lichtjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Schorpioen. Bruine dwergen zijn … [Lees meer...]

Merkwaardig “komma-stelsel” is eigenlijk een gravitatielens

Astronomen hebben ontdekt dat een merkwaardig gevormd sterrenstelsel eigenlijk een gravitatielens is. Het stelsel staat op een afstand van 11,6 miljard lichtjaar en heeft de vorm van een magatama - een kommavormige amulet uit het oude Japan. Aanvullend onderzoek heeft uitgewezen dat het … [Lees meer...]

Zwaartekrachtslens helpt Hubble om Space Invader in beeld te brengen

De Hubble ruimtetelescoop is één van de meest krachtige instrumenten, waarmee het heelal tot in z'n diepste uithoeken kan worden gefotografeerd - IS gefotografeerd, gezien de duizenden prachtige foto's van talloze hemelobjecten die ermee zijn gemaakt. Maar af en toe helpt de natuur ook een handje, … [Lees meer...]

Zwaartekrachtslens gezien bij onwaarschijnlijk zwaar en ver verwijderd cluster van sterrenstelsels

Zwaartekrachts- of gravitatielenzen zijn al sinds 1979 een bekend fenomeen, toen sterrenkundigen ontdekten dat de 'tweeling' quasar Q0957+651 eigenlijk één quasar was, wiens licht door een tussenliggende cluster van sterrenstelsels werd afgebogen tot twee afzonderlijke beelden. Sindsdien heeft men … [Lees meer...]

Hubble zoomt in op een sterk verbogen sterrenstelsel

Wat je hierboven ziet is een unieke blik op een helder en zéér ver verwijderd sterrenstelsel. Die gele vlekjes in het midden zijn de sterrenstelsels die behoren tot de cluster genaamd RCS2 032727-132623. Waar het om gaat zijn die vele gekromde en blauwgekleurde boogjes, met name die links van de … [Lees meer...]

Melkweg telt miljarden zware planeten zonder ster

Onderzoek van een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Japanner Takahiro Sumi (Osaka Universiteit in Japan) heeft aangetoond dat de Melkweg tsjokvol zit met zware planeten - kaliber Jupiter of nog zwaarder - die geheel los door de ruimte zwerven, zonder ster in de buurt. Dit … [Lees meer...]

Hubble brengt donkere materie Abell 1689 in kaart

Abell 1689 is een gigantische cluster van sterrenstelsels, gelegen op een afstand van 2,2 miljard lichtjaar in het sterrenbeeld Maagd (Virgo). Een team sterrenkundigen onder leiding van Dan Coe (NASA's Jet Propulsion Laboratory in Pasadena) keek met de Advanced Camera for Surveys (ACS) van de Hubble … [Lees meer...]

Herschel speurt naar zwaartekrachtslenzen

Astronomen hebben een nieuwe manier ontdekt om 'kosmische zoom-lenzen' te vinden: met ESA's Herschel Ruimtetelescoop. Dat is gebeurd binnen het Herschel-ATLAS-project waarbij honderdduizenden sterrenstelsels op sub-millimeter golflengten in kaart worden gebracht. De Leidse astronoom Paul van der … [Lees meer...]