19 maart 2024

Langverwacht overzichtsartikel onthult reis van water van interstellaire wolken tot leefbare werelden

De Nederlandse sterrenkundige Ewine van Dishoeck (Universiteit Leiden) heeft met een internationaal team van collega's een overzichtsartikel geschreven over alles wat we dankzij ruimtetelescoop Herschel weten over water in de interstellaire ruimte. Het artikel in het vakblad Astronomy & … [Lees meer...]

SOFIA telescoop werpt meer licht op evolutie Zwanennevel

Messier 17 ook wel bekend als 'Zwanen- of Omeganevel' is een sterrennevel op 5,500 lichtjaar afstand van de aarde in het sterrenbeeld Sagittarius. De nevel heeft een diameter van 15 lichtjaar en is een van de helderste en grootste stervormingsgebieden aan de zuiderhemel in de Melkweg. En, het woord … [Lees meer...]

Ruis?

Als je bovenstaande foto goed bekijkt ziet er niet meer op dan een ruis van blauwe, groene en gele spikkels, zout en peper ruis zoals ze 't ook wel noemen. Maar vergis je niet. Iedere spikkel die je ziet is een sterrenstelsel, een kolossaal systeem van honderden miljarden sterren. De foto toont een … [Lees meer...]

Herschel ziet spectaculair stervormingsgebied in volle glorie

De Herschel-ruimtetelescoop heeft het indrukwekkende stervormingsgebied Westerhout 43 op de gevoelige plaat vastgelegd. Deze gigantische wolk, die gevuld is met tientallen knopen van stervorming, bevindt zich op een afstand van 20.000 lichtjaar vanaf de aarde, in de richting van het sterrenbeeld … [Lees meer...]

Groningse astronomen verklaren raadsel van koel gas in hete quasars

Een team van sterrenkundigen met daarin Peter Barthel en Pece Podigachoski van de Rijksuniversiteit Groningen heeft een verklaring gevonden voor een vijftig jaar oud raadsel waarom koel gas uit hete quasars stroomt. Nieuwe waarnemingen duiden erop dat het koele gas hoogstwaarschijnlijk ontstaat bij … [Lees meer...]

Herschel laat zien dat het heelal zelfreinigend is

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft vandaag (29 juni) een catalogus gepresenteerd van het 'verborgen heelal', een overzicht van een half miljoen sterrenstelsels, die afgelopen zeven jaar onderzocht zijn middels de Herschel Astrophysical Terahertz Large Area Survey (Herschel ATLAS of … [Lees meer...]

Herschel onthult een lint van toekomstige sterren

De Melkweg is gevuld met wolken van gas en stof, die onder de juiste omstandigheden kunnen samentrekken tot een nieuwe generatie van sterren en planeten. Dankzij infrarood-observatoria, zoals ESA's Herschel Space Observatory, kunnen we door die wolken heen turen en achterhalen wat er binnen die … [Lees meer...]

Groningse astronomen lossen quasar-puzzle op

De astronomen Pece Podigachoski en Peter Barthel van het Groningse Kapteyn Instituut hebben met ruimtetelescoop Herschel sterk nieuw bewijs gevonden dat quasars in feite gewone radiosterrenstelsels zijn, waargenomen onder een gunstige hoek. Barthel stelde dit zogenoemde unificatiemodel al in 1989 … [Lees meer...]

Planck en Herschel vinden kandidaten voor proto-clusters van sterrenstelsels

Door waarnemingen te combineren die gemaakt zijn met de Europese Planck en Herschel satellieten zijn sterrenkundigen erin geslaagd om in het ver verwijderde heelal de voorlopers te vinden van de enorme clusters van sterrenstelsels. Onze Melkweg en andere sterrenstelsels zijn niet geïsoleerd, maar … [Lees meer...]

Zwart gat verhinderd stervorming door wegblazen van gas in sterrenstelsel

Met behulp van de Europese Herschel infraroodsatelliet en de Japanse Suzaki röntgensatelliet hebben sterrenkundigen waargenomen dat superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels in staat zijn om met hun krachtige wind het gas weg te blazen uit het stelsel, gas dat de voeding vormt voor de … [Lees meer...]