18 april 2024

Jaar 1 van DESI levert gelijk de grootste 3D kaart van het heelal op

Deze week zijn de resultaten bekendgemaakt van het eerste jaar (14 mei 2021-12 juni 2022) van waarnemingen gedaan met het Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI), een spectroscoop waarmee sterrenstelsels tot 11 miljard lichtjaar afstand zijn waargenomen. DESI is verbonden aan de 4-m Mayall … [Lees meer...]

Sterrenkundigen ontdekken een protocluster van sterrenstelsels rondom een heldere quasar

Sterrenkundigen zijn erin geslaagd om rondom J0910–0414, een heldere quasar ver verwijderd van de aarde, een zwaar protocluster te vinden, een groep van sterrenstelsels die gravitationeel aan elkaar verbonden zijn. Clusters van sterrenstelsels zijn er genoeg gevonden in het heelal, vaak met … [Lees meer...]

Webb onthult dat fusies van sterrenstelsels de oplossing zijn voor het Lyman-α-mysterie van het vroege heelal

Door gebruik te maken van Webb’s NIRCam instrument zijn sterrenkundigen erin geslaagd om een mysterie van het vroege heelal op te lossen, namelijk het vraagstuk hoe het kan dat we de zogeheten Lyman-α emissie uit het vroege heelal waarnemen. Dat is straling uitgezonden door waterstof dat … [Lees meer...]

Webb toont minder zware sterrenstelsels in het vroege heelal dan gedacht

Met de superscherpe infrarode 'ogen' van de Webb ruimtetelescoop kijken sterrenkundigen naar de sterrenstelsels in het vroege heelal, stelsels waarvan het licht door de uitdijing van het heelal naar het infrarode deel van het spectrum is geschoven. Toen de eerste beelden daarvan zomer vorig jaar ons … [Lees meer...]

720 miljoen jaar na de oerknal overlapten de bellen van reïonisatie elkaar al, zo laat Webb zien

Met Webb's NIRSpec instrument is onderzoek gedaan aan JADES-GS-z7-LA, een sterrenstelsel van pakweg 10 miljoen zonsmassa dat al voorkwam in Hubble’s Ultra Deep Field uit 2006 en dat toen geschat werd op een roodverschuiving z van 6,9, dat wil zeggen dat het al bestond toen het heelal nog maar 770 … [Lees meer...]

Webbs’ waarneming van de verst verwijderde sterrenstelsels is bevestigd

Met behulp van spectrografische waarnemingen zijn sterrenkundigen erin geslaagd om te bevestigen dat vier sterrenstelsels die eerder al door de James Webb Space Telescope (kortweg Webb) waren ontdekt inderdaad op recordafstand staan. Het licht van de stelsels heeft er meer dan 13,4 miljard jaar over … [Lees meer...]

Voor het eerst zijn de gaswolken gezien die in het vroege heelal de stervorming voedden

Door het gebruik van nieuwe waarneemtechnieken zijn sterrenkundigen erin geslaagd om zware, doorschijnende gaswolken waar te nemen, die in het vroege heelal voeding gaven aan de stervorming van de sterrenstelsels. Het team van sterrenkundigen, dat onder leiding stond van Rongmon Bordoloi (North … [Lees meer...]

Sterrenbrandstof ontdekt rondom sterrenstelsels

Wat hebben sterrenstelsels nodig om te komen tot nieuwe sterren? Koud waterstofgas, het liefst moleculaire waterstof (H2) ((Onlangs hebben ze in onze eigen Melkweg een mogelijke productielijn van moleculaire waterstof ontdekt.)), dé brandstof voor een hoge stervorming. Maar dat gas moet wel ergens … [Lees meer...]

Bijna de complete hemel in het vroege heelal gloeit van de Lyman-alfa-straling

Een internationaal team van astronomen heeft, met behulp van het MUSE-instrument van ESO’s Very Large Telescope(VLT), een onverwachte overvloed aan Lyman-alfa-straling ontdekt in het zogeheten Hubble Ultra Deep Field (HUDF). De ontdekte straling bestrijkt bijna dit hele beeldveld. Via extrapolatie … [Lees meer...]

Reusachtige halo’s van licht rond vroege sterrenstelsels

Een team van astronomen onder leiding van Jorryt Matthee van de Universiteit Leiden en David Sobral van de University of Lancaster (Verenigd Koninkrijk) heeft ontdekt dat zich rond alle vroege sterrenstelsels gigantische halo's van zogeheten Lyman-alfafotonen bevinden. Bovendien hebben de astronomen … [Lees meer...]