28 maart 2024

Ultra-lichtsterke röntgenbronnen kunnen qua straling de Eddington Limiet overschrijden

Ze worden Ultra-luminous X-ray sources (ULX's) genoemd, zeg maar ultra-lichtsterke röntgenbronnen. Zoals hun naam al zegt stralen ze röntgenstraling uit en niet zo'n beetje ook. Het zijn zwarte gaten of neutronensterren, waar een stellaire compagnon vlakbij staat en als er dan vanaf die compagnon … [Lees meer...]

Bodestelsel Messier 81 en 82 in sterrenbeeld Grote Beer

Vorige week was het eindelijk na lange periode weer eens aantal nachten achter elkaar helder en kon ik mijn telescoop weer elke nacht aanzetten. Van het Bodestelsel Messier 81 en Messier 82 heb ik met enige regelmaat opnames gemaakt, maar nog niet met mijn inmiddels beste gekoelde kleuren … [Lees meer...]

Hyperactief sterrenstelsel zal snel zijn uitgeraasd

Een uitbundig sterrenstelsel zou wel eens snel kunnen zijn uitgefeest, zo blijkt uit onderzoek. Het gaat om het sterrenstelsel Messier 82, een zogenaamde "starburst galaxy". Dit soort stelsels produceren in een bizar hoog tempo nieuwe sterren. Hoewel M82, die zich op een afstand van 12 miljoen … [Lees meer...]

Centrum M82 sterrenstelsel door LOFAR ongeëvenaard scherp in beeld gebracht

Een internationaal team van astronomen, onder wie wetenschappers van ASTRON ((De wetenschappers van ASTRON zijn: Adam Deller, Javier Moldon, George Heald, Carmen Toribio.)) hebben met de radiotelescoop LOFAR het scherpste astronomische beeld ooit gemaakt. Dit beeld is gemaakt door vanuit vier landen … [Lees meer...]

LOFAR ontdekt grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en … [Lees meer...]

NASA’s NuSTAR ontmaskert ultraheldere röntgenbron in M82 als pulsar

Sterrenkundigen zijn erin geslaagd om met NASA's Nuclear Spectroscopic Telescope Array (NuSTAR) röntgen-ruimtetelescoop een zogeheten ultraluminous X-ray source (ULX) in het actieve sterrenstelsel M82 te ontmaskeren als pulsar. Er waren eerder al ULX's ontdekt, maar dat waren allemaal zwarte … [Lees meer...]

Nou is ’t zeker: middelzware zwarte gaten bestaan echt

De heldere röntgenbron M82 X-1 in het nabijgelegen sterrenstelsel M82 (het Sigaarstelsel) is daadwerkelijk een 'middelzwaar' zwart gat, met een massa die zo'n vierhonderd keer zo groot is als de massa van de zon. Dat schrijven Amerikaanse sterrenkundigen vandaag in een online publicatie in Nature. … [Lees meer...]

Supernova 2014J is het resultaat van de botsing van twee witte dwergsterren

Uit gegevens die zijn verzameld door de Chandra-ruimtetelescoop is gebleken dat een supernova die op 21 januari van dit jaar is "afgegaan" het resultaat moet zijn geweest van twee botsende witte dwergen. Normaal gesproken vinden supernovae van het type Ia plaats als een witte dwergster teveel … [Lees meer...]

Christiaan Huygens heeft de jacht geopend op SN 2014J in M82

Afgelopen week ben ik via de mail bestookt met foto's die gemaakt zijn van supernova SN 2014J in het sterrenstelsel M82, welke onlangs per toeval werd ontdekt door studenten tijdens een praktijkles sterrenkunde in hartje Londen. Ik kreeg de foto's van Paul Bakker, Peter Boot, Jan Brandt, Gerrit … [Lees meer...]

Nieuwe radiofoto van de kern van het Sigaarstelsel

Messier 82 is niet alleen het sterrenstelsel waarin de meest nabije supernova van de laatste 25 jaar is afgegaan - het is ook het meest nabije stelsel waarin een gigantische uitbarsting van stervorming plaatsvindt, een zogenaamde starburst. M82 staat op een afstand van 12 miljoen lichtjaar en dat … [Lees meer...]