20 april 2024

Is de ruimte in het heelal nou vlak of toch gekromd?

Toen in 2018 de definitieve gegevens van de Europese Planck missie werden gepubliceerd, de ruimteverkenner die de kosmische microgolf-achtergrondstraling had bestudeerd (Engels: CMB), waren de meeste sterrenkundigen ervan overtuigd dat de ruimte in het heelal vlak is (Engels: flat). Dat betekende … [Lees meer...]

Nieuwe waarde Hubble constante verrassend dicht bij de Planckwaarde voor vroege heelal

De Hubble-spanning blijft nog wel over voortduren. Opnieuw is een bepaling gedaan aan de hand van waarnemingen van de Hubble constante, de verhouding van de snelheid waarmee een bepaalde afstand groter wordt door de metrische uitdijing van de ruimte in het heelal en de grootte van die afstand. Edwin … [Lees meer...]

Nee, het heelal als geheel roteert niet

Alle hemelobjecten draaien om hun as, sterren zoals de zon, planeten zoals de aarde, kometen, planetoïden, noem het maar op. Logische veronderstelling dat het grootste wat er is ook misschien wel roteert, het heelal zelf. Nou is het natuurlijk de vraag hoe je dat zou moeten waarnemen, want het … [Lees meer...]

Bouw van LiteBIRD, de satelliet die zwaartekrachtgolven van de oerknal gaat opsporen, is goedgekeurd

De Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA en het Institute for Space and Astronautical Science (ISAS) hebben deze week de bouw goedgekeurd van LiteBIRD ('Lite (Light) satellite for the studies of B-mode polarization and Inflation from cosmic background Radiation Detection’), een satelliet die op zoek … [Lees meer...]

Hubble-constante vroege en tegenwoordige heelal verschillen inderdaad – nu de vraag hoe dat komt

De laatste metingen met behulp van de Hubble ruimtetelescoop bevestigen wat eerder al werd vermoed: dat er een duidelijk verschil is tussen de waarde van de Hubble-constante in het vroege heelal en in het tegenwoordige heelal. Met die constante wordt de snelheid aangegeven waarmee het heelal … [Lees meer...]

Hoe quasars ons meer vertellen over donkere materie en reïonisatie

Quasars zijn de actieve centra van een sterrenstelsels ('active galactic nucleus' of AGN) met een zeer hoge helderheid, meestal zeer ver verwijderd van de aarde. In 1963 werden ze voor het eerst geïdentifceerd door Maarten Schmidt, een Nederlandse astronoom die in de Verenigde Staten werkte. Die … [Lees meer...]

Signaal van neutrino’s van één seconde na de oerknal is bevestigd!

Dat er naast een kosmische microgolf-achtergrondstraling van fotonen (Engels: CMB) ook een kosmische neutrino achtergrond (CNB) bestaat wordt al lang geopperd, maar tot nu toe ontbrak daarvoor het bewijs. De CMB is al in 1964 voor het eerst waargenomen en waarnemingen van de temperatuursverschillen … [Lees meer...]

(on-)mogelijke oplossingen voor de Hubble-spanning

Over de Hubble-spanning heb ik vaker geblogd – zie deze pagina met een overzicht van alle Astroblogs daarover. Die Hubble-spanning is kortweg gezegd de discussie tussen twee ‘kampen’ van waarnemers die met twee uiteenlopende waardes komen voor de constante van Hubble, de constante die aangeeft hoe … [Lees meer...]

Alle Astroblogs over de ‘Hubble spanning’ op een rijtje

[Update] Zie deze pagina over de Hubble spanning, waarop de complete en meest actuele lijst staat van Astroblogs over de Hubble spanning. Onderstaande lijst in deze blog wordt niet bijgehouden. Trouwe lezers van de Astroblogs zullen het niet ontgaan zijn dat ik afgelopen jaren regelmatig verslag … [Lees meer...]

Onderzoek aan quasars geeft nieuwe inzichten in de vroege expansie van het heelal [Update]

Dát het heelal expandeert weten we sinds eind jaren twintig van de vorige eeuw, ontdekt door Edwin Hubble dankzij de roodverschuiving van sterrenstelsels. Dát het heelal versnelt expandeert weten we sinds 1998, toen twee onafhankelijke teams dankzij de ver verwijderde type Ia supernovae de … [Lees meer...]