Credit: Universiteit van Warschau/OGLE Collaboration
Voor het eerst hebben astronomen een planeet bij een andere ster ontdekt die op de Aarde lijkt. Er zijn al 170 planeten bij andere sterren ontdekt, maar die zijn allemaal gasachtig zoals Jupiter en ook vele malen zwaarder dan de Aarde. De nu ontdekte planeet, die de aardige naam OGLE-2005-BLG-390 draagt, is slechts 5,5 maal zo zwaar als de Aarde en z’n oppervlak is hard. Je kunt er dus gewoon op lopen, nou ja, meer schaatsen waarschijnlijk want de temperatuur is er zo’n -220 graden celcius. Dit komt omdat de planeet verder weg staat van de ster waar hij rondjes omheen draait dan de Aarde van de Zon én omdat die ster ook nog eens minder heet is. Het is een zogenaamde M-dwergster die zich in het sterrenbeeld Boogschutter bevindt. OGLE-2005-BLG-390 staat op 2,6 Astronomische eenheid (AE) van zijn ster verwijderd. De Aarde staat 1 AE van de Zon, d.w.z. gemiddeld zo’n 149 miljoen km. De OGLE-planeet en z’n moederster staan beiden 28.000 lichtjaar hier vandaan in de richting van het centrum van de Melkweg. De aardachtige planeet is ontdekt met een nieuwe techniek, de zgn. microlensing. Deze is toegepast in het ‘optical gravitational lensing experiment’ (OGLE), waarbij gekeken wordt naar het krommingseffect van een ster. De massa van een ster doet de ruimte er omheen een klein tikkeltje krommen en hierdoor buigt het licht van er achter liggende sterren ook weer een tikkeltje af.
Credit: Universiteit van Warschau/OGLE Collaboration
De planeet die om de ster heen draait geeft ook weer een klein effect aan de kromming en die is door de astronomen gemeten. Uit de kromming (zie figuur hieronder, waarbij het kleine ‘bumpje’ rechtsonder door OGLE-2005-BLG-390 wordt veroorzaakt) kan men dan massa en baan van de planeet afleiden. De nu ontdekte planeet is de derde die met de OGLE-techniek is gevonden. De andere 170 eerder ontdekte planeten zijn ontdekt door doppler-verschuivingen, waarbij men kijkt naar het zwaartekrachtseffect van planeten op de ster waar ze omheen draaien. Omdat alleen zware sterren zo’n effect teweeg kunnen brengen zijn lichtere planeten met deze techniek niet waar te nemen. Morgen wordt de ontdekking bekend gemaakt in Nature. Het NOS-Journaal bracht vanavond ook al het nieuws, in de acht uur-versie. Het blijft leuk om dit soort astronieuws weer in het grote mensen-journaal gepresenteerd te zien.
