Close-up van Jupiter’s rode vlekken

Met de Geminitelescoop op Aarde hebben astronomen op 13 juli j.l. de close encounter in beeld gebracht van de grote rode vlek en rode vlek junior op Jupiter. OK, toegegeven, 13 juli is alweer een tijdje geleden, maar gisteren heb ik gezegd even wat highlights van de afgelopen 14 dagen te geven. De door het Geminiteam gepubliceerde foto is een juweeltje en daarom hierbij de afbeelding. De grote rode vlek is al eeuwen een bekend fenomeen op Jupiter. In 1664 was Robert Hooke waarschijnlijk de eerste die ‘m waarnam. Rode Vlek junior, officieel genaamd Oval BA, is van recentere datum. Tussen 1998 en 2000 was deze ontstaan door het samengaan (‘mergen’) van drie kleinere witte stormen. De zo ontstane storm was zelf ook wit, maar op 27 februari 2006 was het de Filipijnse amateur-astronoom Christopher Go (drie hoeraatjes voor Go!) die ontdekte dat de witte storm plotseling rood was geworden. En zo was Rode Vlek Junior ontstaan. Over de kleurovergang bestaan twee theorieën:

• De ene theorie, van astronomen Toby Owen van de Universiteit van Hawaii en Rita Beebe van de New Mexico State Universiteit, zegt dat met het samengroeien van de drie kleinere witte stormen de nieuwe storm in staat was om uit diepere gedeelten van de atmosfeer van Jupiter rood materiaal te halen en daarmee van kleur te veranderen.
• De andere theorie, waarvan de auteur mij op dit moment eventjes niet bekend is, zegt dat de grotere stormen hun materiaal hoger in de atmosfeer van Jupiter kunnen brengen en dat daar door het zonlicht de chemische samenstelling van de storm kan wijzigen, zodat de storm rood kan kleuren.

Ik had trouwens eerder al (zie m’n astroblog van 6 juni) geschreven dat de twee rode vlekken elkaar op 4 juli zouden naderen. Die datum is kennelijk iets vertraagd, want de 13e juli was zoals gemeld de feitelijke close-up. Op de foto zijn de twee rode vlekken trouwens wit. Niet iets dramatisch om gelijk de NASA over te gaan bellen, maar veroorzaakt doordat de Gemini-telescoop de foto in het nabije infrarood heeft genomen om meer details te onthullen. Ik melde 6 juni ook dat de mogelijkheid zou bestaan dat Rode Vlek Jr. de nadering met grote broer niet zou overleven, maar daar is niets van gebleken. In de toekomst blijft een dichte nadering echter riskant voor de kleine rode storm. Die Gemini-telescoop heeft overigens niet voor niets die naam: het zijn twee 8-meter (!!) telescopen, waarvan de ene zich bevindt in Hawaii en de andere in Chili. Beide gigantische telescopen zijn verbonden met elkaar en kunnen als één supertelescoop opereren. Bron: Gemini.