28 maart 2024

Supernova-restanten als deeltjesversnellers

Chandraplaatje van Cassiopeia A

Credit: NASA/CXC/MIT/UMass Amherst/M.D.Stage et al.

Onderzoek met behulp van de röntgensatelliet Chandra aan het supernova-restant Cassiopeia A heeft aangetoond dat deze net als een aardse deeltjesversneller bezig is om deeltjes tot grote snelheden en energieën te versnellen. Cassiopeia A blijkt producent te zijn van de zogenaamde kosmische straling. Dat supernova-restanten deze kan maken werd al langer vermoedt, maar een gedetailleerde foto gemaakt met Chandra geeft aanwijzingen dat Cassiopeia A daadwerkelijk deze hoogenergetische deeltjes kan produceren. Cas A, zoals het afgekort wordt genoemd, is 325 jaar geleden ontstaan na de explosie van een zware ster. Op de foto zien we de blauwe uiterste randen, die een uitdijende schokgolf is, waar de deeltjes tot relativistische snelheden worden versneld. De kleuren binnen de schokgolf zijn van materiaal dat na de supernova is uitgeblazen en dat tot miljoenen graden Celcius is verhit. In de schokgolf zijn magnetische velden, waarbij deeltjes zich langs de veldlijnen daarvan bewegen. Deeltjes blijken heen en weer te schieten tussen de schokgolf en de magnetische velden als ware het flipperballen in een flipperkast. De sterrenkundigen die met Chandra Cas A onderzochten konden onderscheid maken tussen röntgenstraling afkomstig van electronen die in de schokgolf werden versneld en röntgenstraling die uit het verhitte materiaal binnen de schokgolf afkomstig is. En zo hebben onderzoekers dus de allereerste kosmische flipperkast ontdekt 🙂 . Bron: Chandra/Harvard.

Share

Speak Your Mind

*