Halo van donkere materie gesimuleerd

Met behulp van de snelste supercomputer van de NASA hebben sterrenkundigen van de Santa Cruz Universiteit (Californië, VS) een simulatie uitgevoerd van de halo van donkere materie om de melkweg heen. Het is allemaal gedaan op de Columbia supercomputer op het NASA Ames Research Center, één van de krachtigste computers ter wereld. De simulatie, die op internet in talloze animaties is te downloaden (en wel hierzo, variërend van 4,7 Mb tot maar liefst 218 Mb!; leuk trouwens dat op die site telkens gesproken wordt over de Via Lactea……de Melkweg dus), laten zien dat die halo niet een uniforme verspreiding kent, maar erg brokkelig is. In de animaties zijn talloze subhalo’s te zien die gravitationeel op elkaar in werken en voortdurend bewegen. Let wel: het gaat in de filmpjes om donkere materie, onzichtbaar voor ons dus, en niet om gewone materie. De onderzoekers zagen wel zo’n 10.000 subhalo’s in de simulatie opdoemen, tien keer zoveel als in eerdere simulaties gedaan met minder krachtige computers. Sommige subhalo’s van donkere materie vertonen zelf ook weer een ‘subsub-structuur’, aldus Piero Madau, één van de sterrenkundigen. Door de simulatie rijst er wel direct een probleem: het blijkt namelijk dat de verdeling van donkere materie rondom de Melkweg, zoals uit de simulatie naar voren komt, niet overeenkomt met de werkelijke verdeling van dwergstelsels rondom de Melkweg. Altijd had men gedacht dat door de gravitationele werking van de donkere materie de begeleiders van de Melkweg in de buurt moesten zitten van de klompen donkere materie, maar dat blijkt nu niet het geval. Ook is er een numeriek verschil: er zijn ongeveer 120 grote subhalo’s van donkere materie waargenomen in de simulatie en slechts 15 werkelijke begeleiders (zoals de Magelhaense Wolken) van gewone materie. Nog even voor de PC-liefhebbers: de simulatie hebben ze berekend door een paar maanden lang zo’n 300 tot 400 processors te laten rekenen, bij elkaar zo’n 340.000 CPU-uren. Geen idee wat het is, maar het klinkt veel. De simulatie start 50 miljoen jaar na de big bang en loopt door tot nu, dus zo’n 13,7 miljard jaar na de big bang. In de simulatie zijn 234 miljoen deeltjes nagebootst. Zo, wanneer gaan wij dat op onze pentium IV nadoen? ❓ Bron: Santa Cruz Universiteit.

Sterrenkunde op scholen

Even iets heel anders: deze week werd bekend dat Minister v.d. Hoeven van onderwijs € 125.000 per jaar gaat stoppen in het project Universe Awareness (UNAWE). Ik heb daar eerder al een astroblog over geschreven, op 27 augustus j.l. om precies te zijn. UNAWE is een nieuw, internationaal programma, dat gericht is op economisch benadeelde kinderen tussen 4 en 10 jaar in ontwikkelingslanden en in Europa. Daarin willen ze “jonge kinderen een gevoel voor de omvang en schoonheid van het universum meegeven door bewustwording van het heelal.” Wow, dat klinkt even prachtig. Die mevrouw v.d. Hoeven verdient vandaag toch wel een paar extra stemmen te krijgen. En ook goed te zien dat m’n astroblog effect heeft gehad 😉