Dat is ‘m, de South Pole Telescope. Credit: NSF
Onlangs is op de Zuidpool een nieuwe telescoop in gebruik genomen, met de originele naam South Pole Telescope (SPT). Deze 19,2 miljoen dollar kostende telescoop is door negen Amerikaanse wetenschappelijke instituten gemaakt. De 280 ton wegende SPT is een schotel tien meter in diameter en bestaat uit een serie kleinere spiegels die geen zichtbaar licht ontvangen, maar straling in het (sub-)millimetergebied [1]ergens tussen infrarood en radiogolven in van het spectrum. Hoe al het materiaal van de SPT op de zuidpool is gekomen staat in de figuur onderaan. De ingebruikname van de SPT valt samen met de start 1 maart a.s. van het zogenaamde International Polar Year (IPY), die tot 1 maart 2009 zal duren (goh, op de zuidpool duren de jaren zeker twee keer zo lang). Op 16 februari had de SPT z’n first light, altijd een spannend moment voor degenen die er lang aan gewerkt hebben. De telescoop werd op Jupiter gericht en …… alles bleek goed te werken. De waarneemomstandigheden op de Zuidpool schijnen subliem te zijn: het is droog en helder. Alleen een tikkeltje koud. 🙁 De SPT zal zich de komende jaren vooral bezig gaan houden met het waarnemen van variaties in de kosmische achtergrondstraling [2]de cosmic microwave background (CMB, het overblijfsel van de Big Bang.
En zo kwam de SPT op de plaats van bereik. Credit: NSF
Met de SPT hopen de sterrenkundigen de rol te gaan bekijken die de donkere energie heeft gespeeld bij de vorming van sterrenstelsels in de beginperiode van het heelal. De CMB geeft sterrenkundigen een soort van vingerafdruk van het heelal 400.000 jaar na de oerknal en de invloed van donkere energie moet in die vingerafdruk zichtbaar zijn. Researchwerk á la Sherlock Holmes dus! Om te bepalen hoe sterk de invloed van de donkere energie was zullen de rechercheurs o.a. kijken naar het zogenaamde Sunyaev-Zeldovich effect. Ik heb het op dit astropodium al vaker over dat effect gehad (gebruik de zoekmachine daar maar es fff voor) en het komt er op neer dat de fotons van de CMB reageren met electronen in het hete gas in clusters van sterrenstelsels. Door de interactie tussen fotonen en electronen wordt de CMB in de richting van de sterrenstelsels met het hete gas verstoort en dat zou in de vorm van schaduwen van de CMB te zien moeten zijn. En dat gaat die SPT daar op die steenkoude Zuidpool de komende jaren in de gaten houden. Petje af voor die sterrenkundigen aldaar! O ja, voor ik het vergeet: ze hebben daar ook een webcam. Leuk om te zien wat voor weer het nu op de zuidpool is 🙂 . De temperatuur is daar op dit moment -53,1 °C (en rekening houdend met de Chill-factor is het er nu zelfs -70,5 °C 😯 !). Bron: National Science Foundation.
Voetnoten
De SPT staat er toch alleen maar om Nibiru/Planet X in de gaten te houden???
Waarom denk je dat?