1300 zwarte gaten in Boötes

Credit: X-ray: NASA/CXC/CfA/R.Hickox et al.; Moon: NASA/JPL

Het is niet bepaald een foto die je vaak ziet: 1300 zwarte gaten in het sterrenbeeld Boötes. Sowieso roept het natuurlijk de vraag op of je zwarte gaten wel kan fotograferen, want ze zijn toch zwart ❓ Het antwoord wordt door deze foto van de bekende Chandra-röntgensatelliet bevestigend beanwoord. Chandra heeft een gebied in Boötes, ter grootte van 40 keer de volle maan (9,3 vierkante graad om precies te zijn) 126 keer gefotografeerd, telkens met een belichtingstijd van 5.000 seconden. Ook werden de waarnemingen meegenomen die werden geleverd door de Spitzer ruimtetelescoop en de 4-meter Mayall en de MMT 6.5-meter optische telescopen op Kitt Peak. En dat leverde uiteindelijk een gecombineerde foto op waarop de heldere kernen staan van actieve sterrenstelsels ^[1]ook wel genoemd active galactic nuclei, oftewel AGN. In die kernen bevinden zich superzware zwarte gaten en die stralen door invallende materie röntgenstraling uit. Roodgekleurd in de foto is de röntgenstraling met lage energie, groen met gemiddelde energie en blauw de hoogenergetische röntgenstraling. In de foto is voor een indruk van de grootte van het gebied ook de Maan ter vergelijking afgebeeld. De Chandra-studie leverde op die wijze 1300 superzware zwarte gaten op, in die AGN. De sterrenstelsels bevinden zich op afstanden van 6 tot 11 miljard lichtjaar. Sterrenkundigen hebben een model ontwikkeld voor de energieontwikkeling rondom zo’n zwart gat en daarin wordt deze omgeven door een schijf van heet invallende materie die de vorm heeft van een donut. Afhankelijk van de oriëntatie ten opzicht van de Aarde kunnen wij de straling afkomstig van die donut gehinderd of ongehinderd ontvangen. De rode stippen op de foto zijn waarschijnlijk van ‘ongehinderde’ zwarte gaten en de groene en blauwe stippen zijn van de ‘gehinderde’ variant van de zwarte gaten, waarbij absorptie van straling heeft plaatsgevonden. De Chandra-studie laat opmerkelijk zien dat de straling óf ongehinderd plaatsvindt óf ongehinderd en dat tussenvormen bijna niet voorkomen. Bron: Chandra / Harvard.

Gerelateerde Astroblogs:

Eerste directe opname van een zwart gat dat een krachtige jet uitstoot Het begeleidende superzware zwarte gat in quasar OJ 287 is voor het eerst apart gespot Met infrarood hebben sterrenkundigen maar liefst 18 TDE’s ontdekt, als een zwart gat een ster oppeuzelt