Eerste bewoonbare exoplaneet ontdekt!

[06.00 uur Zomertijd]: snurk, snurk, zaag, zaag,…… tot ik door de wekkerradio weer tot leven wordt gewekt. Het ANP Nieuws meldt: voor het eerst een planeet ontdekt met stromend water erop. ❗ Nou, als je dat hoort hoef je geen douche meer te nemen om echt wakker te worden. Dan ben je mister wakeup himself. Afijn, groot nieuws dus zoals gemeldt door sterrenkundigen van de European Southern Observatory (ESO). Waar gaat het precies om? Welnu, in het sterrenbeeld Weegschaal (Libra) hebben ze bij de rode dwergster Gliese 581, 20½ lichtjaar verderop, een planeet ontdekt die héél erg veel op de Aarde lijkt: hij telt 1½ keer de diameter van de Aarde en is ruim vijf keer zo zwaar. Da’s echt een lichtgewicht, want eerder al werden bij dezelfde ster planeten ontdekt met massa’s van 8 en 15 keer de Aardmassa (op de schets hierboven die andere verderweg staande planeten). Andere exoplaneten zijn veel zwaarder en zijn meer van het Jupitertype. De afstand van de nieuwe exoplaneet ^[1]die inmiddels gedoopt is tot Gliese 581 c tot de ster is slechts 11 miljoen km, da’s minder dan een vijfde van de afstand van Mercurius tot de Zon. Bioscoopgangers die Sunshine hebben gezien weten dat die afstand in het zonnestelsel bloedjeheet is en niet echt bevorderlijk voor de voortgang van je leven. Maar bij Gliese 581 is die korte afstand juist goed: de ster is een rode dwerg en dus veel minder heet dan de Zon. Dat zorgt ervoor dat de temperatuur op exoplaneet Gliese 581 c tussen 0 en 40 ºC is. ❗ Dit betekent dat de exoplaneet in een ‘bewoonbare’ zone ligt, waar water vloeibaar kan zijn en waar dús mogelijk leven bestaat. Gliese 581 is ongeveer 1/3e van de massa van de Zon en straalt 50 keer minder energie. De exoplaneet Gliese 581 c draait in 13 dagen een rondje om de centrale ster. Hij werd ontdekt met behulp van de High Accuracy Radial Velocity for Planetary Searcher (HARPS), een instrument op de 3,6 m telescoop van de ESO op La Silla (Chili). Deze meet variaties in de snelheid van de ster, die een beetje heen en weer beweegt doordat de (onzichtbare) explaneten die eromheen draaien deze met hun zwaartekracht beïnvloeden (zie figuur hieronder voor de gemeten variaties bij Gliese 581).

HARPS is daar zeer nauwkeurig in, want variaties tot 3,6 km per uur kunnen ermee gedetecteerd worden. Wie het artikel van de Europese sterrenkundigen, die onder leiding stonden van Stéphane Udry, nog eens na wil lezen kan hier terecht. Voor de papieren versie van “The HARPS search for southern extra-solar planets : XI. An habitable super-Earth (5 MEarth) in a 3-planet system” moet je bij de sigarenboer het volgende nummer kopen van het vakblad Astronomy and Astrophysics. Woensdag de 25e april 2007, geboortedag van El Salvador (J.C.). Zouden we vandaag geschiedenis hebben geschreven? We wachten het rustig af. Bron: ESO.