28 maart 2024

De slag van de eclips

De zonsverduistering tijdens de slag bij Halys

Credit: Public Domain

Op 28 mei in het jaar 585 voor Christus, vandaag dus precies 2591 jaar [1]2007 + 585 is uiteraard 2592. Maar het jaar 0 heeft nooit bestaan, dus ik heb er één jaar van afgetrokken geleden werd aan de oevers van de rivier Halys [2]tegenwoordig in Turkije de Kizilirmak rivier. Leuk die i’s zonder puntjes 😉 een veldslag uitgevochten tussen de Lydiërs en de Meden. Het was al 15 jaar hommeles tussen de Lydiërs onder leiding van koning Alyattes II en de Meden die Cyaxares als hoogste baas hadden.  En midden in die veldslag gebeurde het: de dag werd nacht, de Zon verdween en alle vechtende soldaten raakten in paniek. Dit kon maar één ding betekenen: de goden waren vertoornd over de oorlog en de veldslag diende te stoppen. Aldus geschiedde! Wij weten met onze hedendaagse kennis dat men die dag getuige was van een zonsverduistering, een eclips. Herodotus, de bekende geschiedschrijver, heeft de oorlog uitvoerig beschreven in zijn Historieën. Lees even in het kader hieronder wat Herodotus in boek 1.74 te melden heeft over de veldslag bij Halys.

[…] ook hielden zij in dien tijd een soort van nachtelijk gevecht, want daar zij den strijd met gelijk geluk voerden, gebeurde het hen in het zesde jaar bij een treffen, dat midden in het gevecht de dag plotseling nacht werd. Deze verandering van den dag had Thales de Milesiër aan de Ioniërs voorspeld, hetzelfde jaar voorzeggende, waarin de verandering ook gebeurde. Maar de Lydiërs en de Meden, toen zij zagen dat het nacht werd in plaats van dag, hielden op met den strijd en beijverden zich van weerszijden nog meer, dat er vrede tusschen hen zou komen. Herodotus, Historieën. Bron: Kox Kollum.

Tegenwoordig kan men met computers de datum van historische zonsverduisteringen precies uitrekenen en daarmee is de slag van Halys, ook wel de slag van de eclips genoemd, van 28 mei 585 v.C. de vroegste historische gebeurtenis die exact bepaald is qua datum. Herodotus heeft het in z’n beschrijving over de bekende Griekse sterrenkundige Thales de Milesiër (oftewel Thales van Milete. Voor de Griekologen onder ons: Θαλης). Hij was tijdens die veldslag een jaar of veertig en was kennelijk in staat om de zonsverduistering te voorspellen. Zijn sterrenkundige kennis zou hij van de Babyloniërs hebben verkregen. Afijn, een aardig verhaal deze tweede Pinksterdag over de (positieve) rol die de sterren in die oorlog lang lang geleden hebben gespeeld.  Het doet denken aan het verhaal van de maansverduistering die Christoffer Columbus redde op z’n vierde reis naar Amerika, toen hij op Jamaica strandde en de bevolking aldaar hem nogal vijandig gezind was. Columbus wist uit zijn navigatie-tabellen dat er een totale maansverduistering zou plaatsvinden op 29 februari 1504. Van die verduistering heeft hij gebruik gemaakt om de lokale bevolking voor hem te winnen. Zie m’n astroblog over Kuifje en de Zonnetempel daarover. O ja, Kuifje zelf werd ook door een eclips gered toen hij op de brandstapel stond. Maar da’s geloof ik niet echt historisch. Conclusie is wel dat de sterren positief kúnnen uitpakken voor mensen. Zouden ze vaker moeten doen. Bron: Wikipedia.

Voetnoten

Voetnoten
1 2007 + 585 is uiteraard 2592. Maar het jaar 0 heeft nooit bestaan, dus ik heb er één jaar van afgetrokken
2 tegenwoordig in Turkije de Kizilirmak rivier. Leuk die i’s zonder puntjes 😉
Share

Speak Your Mind

*