29 maart 2024

Plan gelanceerd voor vloeibare spiegel op de maan

A huge liquid surface telescope on the Moon, with our beloved Earth in the background. The image will feature in the ESO Supernova exhibition “The living Universe”. Credit:ESO/M.Kornmesser

Een groep sterrenkundigen heeft deze week in het Britse wetenschappelijke tijdschrift Nature een plan ontvouwd om op de maan een telescoop te plaatsen die werkt met een vloeibare spiegel. De groep, die onder leiding staat van Ermanno Borra van de Universiteit van Laval (Quebec, Canada), zegt dat vanaf de maan in alle rust en amper gehinderd door atmosferische storingen [1]de maan heeft een zeer ijle atmosfeer, veroorzaakt door zonnewind en gassen die door maangesteente wordt uitgestoten honderd tot duizend keer zwakkere objecten zichtbaar gemaakt kunnen worden. Zo’n telescoop zou zelfs beter zijn dan de nieuwe generatie ruimtetelescopen, zoals de James Webb-telescoop, die vanaf 2013 de Hubble opvolgt. Toevallig hebben deze week in Parijs de Europese en Amerikaanse Ruimtevaart-organisaties ESA en NASA de overeenkomst getekend voor de bouw van de James Webb Space Telescope (JWST). De handtekeningen zijn nog nat of er wordt dus al gesproken over telescopen die een nog groter vermogen krijgen. Het kan wederom verkeren.

Afijn, het idee van die vloeibare spiegel op de maan, de Lunar Liquid Mirror Telescope genaamd, is nu gelanceerd. Dergelijke spiegels, waarin bijvoorbeeld vloeibaar kwik ronddraait, bestaan al op aarde. De draaiende beweging zorgt voor een nauwkeurig instelbaar parabolisch gekromd oppervlak, terwijl het vloeistofoppervlak als vanzelf al spiegelglad is. En het is nog goedkoper ook dan spiegels van glas. Probleem op de maan is dat het er koud is (tot -173 ºC) en dat de zwaartekracht zes keer lichter is dan op Aarde. Dat stelt hoge eisen aan de vloeistof. Borra’s team komt met een oplossing waarin wordt gewerkt met zogenaamde ionische vloeistoffen, die bedekt met een dun laagje chroom en daarna met zilver goede resultaten op Aarde hebben gegeven. Ionische vloeistoffen zijn organische zouten, die vloeibaar zijn bij omgevingstemperatuur. Omdat het zouten zijn verdampen ze (vrijwel) niet, zelfs niet in het vacuüm dat heerst op het maanoppervlak.

Dit materiaal zou op de maan volgens Borra et al kunnen worden gebruikt om een spiegel met een diameter tussen 20 en 100 m te krijgen. Het is niet te hopen dat zo’n spiegel vaak last heeft van inslagen van micro-meteorieten. Nou ja, het is misschien een voordeel: even een rimpeling en daarna herstelt het oppervlak zich. Bron: NRC-Handelsblad.

Voetnoten

Voetnoten
1 de maan heeft een zeer ijle atmosfeer, veroorzaakt door zonnewind en gassen die door maangesteente wordt uitgestoten
Share

Speak Your Mind

*