28 maart 2024

Het wensenlijstje van Europese astro-natuurkundigen

roadmap.jpg

Credit: ApPEC en ASPERA

Europese wetenschappers die zich bezighouden met deeltjesfysica (en dan met name de sterrenkundige kant ervan) hebben zes vraagstukken benoemd die ze de komende tien jaren beantwoord willen zien. De vraagstukken staan beschreven in een zogenaamde roadmap, The Astroparticle Physics Roadmap Phase 1 genaamd. De zes vraagstukken die ze willen oplossen zijn:

  • Wat is de aard van donkere materie?
  • Hebben protonen een eindige levensduur?
  • Wat zijn de eigenschappen van neutrino’s?
  • Wat vertellen neutrino’s ons over de kern van de Aarde, de Zon en supernovae?
  • Wat is de oorsprong van de kosmische straling?
  • Kunnen we gravitationele golven ontdekken?

Het lijken verbluffend eenvoudig vragen en dat zijn het in feite ook, maar ze reiken diep in de fundamenten van de natuur. Het geeft aan dat we over veel zaken nog geen idee hebben hoe het in elkaar steekt.  De natuurwetenschappers zijn verenigd in de ApPEC [1]de Astroparticle Physics European Coordination en ASPERA [2]AStroParticle ERAnet, waarin vertegenwoordigers zitting hebben van de deeltjesonderzoekscentra uit alle landen van Europa (o.a. de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) uit Nederland). De vraagstukken zijn uiteraard alleen te beantwoorden als men beschikt over goede instrumenten en daarom is er ook een wensenlijstje aan de vragen gekoppeld. Op dat lijstje pronken vier instrumenten, waarmee men hoopt de komende jaren de vragen te beantwoorden:

  • De Cherenkov Telescope Array (CTA) om hoge energie-gammastralen te onderzoeken;
  • De European Underground Rare Event Calorimeter (EURECA) om donkere materie te vinden;
  • De Large Apparatus for Grand Unification and Neutrino Astrophysics (LAGUNA) om neutrino’s waar te nemen;
  • En last but not least de Einstein Telescoop om gravitationale golven te ontdekken.

Aan het wensenlijstje hangt uiteraard ook een prijskaartje: 1 miljard euro! Zou Sinterklaas zoveel in z’n portemonee hebben? De roadmap hierboven heeft zoals gezegd Phase 1 in z’n naam en dat betekent dat er ook een Phase 2 komt. Op  20 en 21 september 2007 komen 300 wetenschappers in Amsterdam bijeen om verder te praten over de lijstjes en dan prioriteiten te stellen (lees: sommige projecten schrappen en anderen opwaarderen). Tenslotte is er nog een Phase 3: in juli 2008 zullen de budgetten worden verdeeld. De lange termijnagenda van de europese deeltjesinstellingen wordt dan duidelijk. Bron: Physicsweb.org.

Voetnoten

Voetnoten
1 de Astroparticle Physics European Coordination
2 AStroParticle ERAnet
Share

Speak Your Mind

*