Credit: NASA, ESA, and N. Pirzkal (STScI/ESA)
De paradepaardjes van de NASA, de ruimtetelescoop Hubble en de infraroodsatelliet Spitzer, hebben hun best weer gedaan, want sterrenkundigen hebben er de meest zwakke, verst verwijderde en compacte sterrenstelsels in het heelal mee ontdekt. Het zijn geen spiraalstelsels zoals we die in ons deel van het heelal kennen, maar kleinere stelsels, die vermoedelijk de bouwstenen zijn van de latere grote ‘gewone’ sterrenstelsels. Het zijn daarmee als het ware een soort kosmische legostenen. De waargenomen negen stelsels ontstonden ongeveer 1 miljard jaar na de oerknal. Dat betekent dat ze ruim 12 miljard lichtjaar ver weg staan (bedenk dat het heelal 13,7 miljard jaar oud is, wat een maat is voor de doorsnede van het zichtbare heelal). Het was Hubble die als eerste de sterrenstelsels opmerkte en wel op de bekende Hubble Ultra Deep Field (HUDF). Er komen alleen blauwe sterren in voor, die slechts enkele miljoenen jaren oud zijn en waterstof en helium als brandstof gebruiken die rechtstreeks na de oerknal werden geproduceerd.
Spitzer bekeek de stelsels daarna nog eens in infraroodlicht en dat leverde gegevens op over de massa van de stelsels. Drie van de negen stelsels hebben een iets afwijkende vorm, die erop wijst dat ze gravitationeel in interactie met elkaar zijn en die een aanwijzing zijn dat deze bouwstenen al vroeg begonnen met de vorming van grotere sterrenstelsels. Afijn, dat vond dus 12 miljard jaar geleden plaats. Even over anno nu: ik ga zometeen met vrouw en kidz naar Nemo in Amsterdam. Een educatieve attractie voor kinderen. Ik ben benieuwd wat dat wordt. Bron: HubbleSite.
