Bizarre planeetachtig object ontdekt

Aan het onderwerp van deze astroblog zou ik een aparte categorie kunnen wijden, namelijk die van bizarre objecten. Sterrenkundigen hebben namelijk met behulp van de Swift en RXTE (Rossi X-Ray Timing Explorer) satellieten een object ontdekt dat met z’n massa van 7 Jupitermassa’s planeetachtig is, maar die vermoedelijk ooit een ster is geweest. Het object draait rondjes om een ander hemellichaam, de pulsar SWIFT J1756.9-2508, en die is er waarschijnlijk de oorzaak van dat de voormalige ster van z’n meeste massa is verlost. Het dubbelstersysteem is te vinden in het sterrenbeeld Boogschutter (Sagittarius). De pulsar heeft de buitendelen van de ster compleet weggevreten, waardoor een stellair skelet is achtergebleven. Dit skelet bestaat uit de heliumrijke kern van de voormalige ster. Die pulsar was al eerder bekend als sterke gamma- en röntgenbron, die zo’n 182,07 keer per seconde (!) een rondje om haar as draait. Normaal wordt die rotatiesnelheid héél geleidelijk langzamer. Maar bij SWIFT J1756.9-2508 werd de rotatieperiode juist sneller en dat wijst erop dat er een begeleider om de pulsar draait. Die gingen ze vervolgens met de Swift en RXTE opsnorren en zo stuitten de sterrenkundigen op het vreemde object. Het systeem is vermoedelijk miljarden jaren geleden ontstaan, in de vorm van een zeer massieve superreus en een zonachtige begeleider. De massieve ster is al na enkele miljoenen jaren als supernova geëxplodeerd en heeft daarbij een neutronenster achtergelaten. De kleinere ster is uiteindelijk uit gaan dijen, om zo een rode reus te worden ^[1]Net zoals ooit ook met de zon zal gebeuren. . Hierbij werd de neutronenster ingebed in de gasenvelop van de rode reus. Hierdoor is baanenergie verloren gegaan en zijn de twee objecten steeds dichter naar elkaar toe gaan spiraliseren. Vandaag de dag staan de objecten zo dicht tot elkaar dat de sterke zwaartekracht van de pulsar in staat is om getijdenbulten op zijn begeleider te veroorzaken (zie figuur hierboven). Hierbij worden grote hoeveelheden gas op de neutronenster gedumpt, waardoor periodieke uitbarstingen voorkomen. Het is een dergelijke uitbarsting die geleidt heeft tot de ontdekking van dit stelsel. Bron: NASA (met dank aan Jacqueline voor de tip).