Site pictogram Astroblogs

Kern van M87 scherp in beeld gebracht

Credit: Yuri Kovalev (Max Planck Institute for Radio Astronomy)

m87pr_300.jpg

Credit: Yuri Kovalev (Max Planck Institute for Radio Astronomy)

Messier 87 is het bekende reusachtig grote elliptische sterrenstelsel in het sterrenbeeld Maagd (Virgo). Het is een actief sterrenstelsel, dat wil zeggen dat er in z’n kern explosieve processen aan de gang zijn die veroorzaakt worden door de aanwezigheid van een superzwaar zwart gat. De beroemde jet die vanuit het centrum naar buiten worden gespuugd is onlangs door Yuri Kovalev (Max Planck Institute for Radio Astronomy) zeer gedetailleerd in beeld gebracht. Hij maakte daarbij gebruik van de VLBA (Very Long Baseline Array), een groot netwerk van radiotelescopen die samen één grote reuzentelescoop vormen [1]De radiotelescopen bevinden zich in de Verenigde Staten, inclusief Hawaï en de Maagdeneilanden en een Very Large Array (VLA) telescoop bij New Mexico. De bedoeling is dat in de toekomst ook de 100m … Lees verder Kovalev kon de resolutie terugbrengen tot op 1 milliboogseconde (!), hetgeen gelijk is aan een afstand van slechts 3 lichtmaanden in M87. Die resolutie is nooit eerder gehaald. Het is zelfs 50 keer scherper dan de beste Hubblefoto’s van M87! M87 is met z’n massa van 2 á  3 x 1012 zonmassa’s superzwaar. Het vormt de kern van de Virgocluster, een grote groep sterrenstelsels. Het staat zo’n 50 miljoen lichtjaar van ons vandaan. De straalstroom of jet die uit het centrum wegvliegt werd voor het eerst ontdekt in 1918 door de Amerikaanse sterrenkundige Heber Curtis. Het zwarte gat in het centrum van M87, die de jet voedt, moet zo’n 3 miljard zonmassa’s zwaar zijn. Het theoretische model van dergelijke zwarte gaten laat meestal aan twee zijden een jet zien, die naar weerszijden wegvliegen. Vreemd is daarom dat in M87 altijd slechts één jet is gezien. De Russische sterrenkundige Iosif Shklovsky betoogde in 1964 dat door zogenaamde relativistische Dopplereffecten de straalstroom die naar ons toe beweegt schijnbaar wordt versterkt en de andere juist verzwakt. Kovelev zegt nu dat hij in z’n waarnemingen vaag een tegenjet heeft kunnen zien en dat daarmee het model van toepassing is in M87. Bron: Max Planckinstituut.

Voetnoten

Voetnoten
1 De radiotelescopen bevinden zich in de Verenigde Staten, inclusief Hawaï en de Maagdeneilanden en een Very Large Array (VLA) telescoop bij New Mexico. De bedoeling is dat in de toekomst ook de 100m radiotelescoop van Effelsberg in Duitsland daaraan wordt toegevoegd.
FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten