29 maart 2024

Jonge witte dwergen in bolhopen hebben ‘geboortekick’

Onderzochte witte dwergen in NGC 6397

Onderzochte witte dwergen in NGC 6397. Credit: NASA, the European Space Agency and Harvey Richer

Witte dwergen vormen het derde levensstadium van sterren. Eerst maken sterren een fase door waarin ze waterstof in hun centrum verbranden, net zoals de Zon. Als de waterstof in de kern op is zwellen ze op en start de rode reusfase, waarin heliumverbranding in het centrum plaatsvindt. Als het helium op is worden de buitenlagen afgestoten en de kern blijft als compacte witte dwerg [1]De gemiddelde dichtheid is zo’n 1.000 kg per cm3. achter. Nu blijkt uit onderzoek van Harvey Richer en Saul Davis (Universiteit van British Columbia) dat witte dwergen in bolvormige sterrenhopen [2]Ook wel bolhopen genoemd. iets bijzonders meemaken op het moment dat ze ontstaan. Ze krijgen namelijk een soort van geboortekick, doordat de massa niet perfect symmetrisch verdeeld is. Door die kick vliegen ze een bepaalde richting uit met een snelheid van zo’n 3 tot 5 km per seconde. Gevolg is dat jonge witte dwergen niet in de centra van de bolhopen voorkomen, zoals op grond van de evolutie van bolhopen normaal gesproken het geval zou zijn, maar in de buitenste delen ervan. Richer en Davis onderzochten 22 witte dwergen met leeftijden tot 800 miljoen jaar (in witte dwergen-terminologie is dat ‘jong’) en 62 ‘oude’ witte dwergen met leeftijden van 1,3 tot 3,5 miljard jaar. Alle witte dwergen bevinden zich in NGC 6397, een dichtbijstaande bolhoop in de buurt van onze Melkweg. Januari volgend jaar zal een artikel verschijnen van Richer, Davis en nog een zooitje co-auteurs over hun bevindingen in het Britse vakblad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters. Liefhebbers van hardcore-sterrenkunde kunnen het artikel hier lezen [3]Een abonnement op dat blad kost £ 132, dus tel uit je winst 🙂 .. Bron: Eurekalert.

Voetnoten

Voetnoten
1 De gemiddelde dichtheid is zo’n 1.000 kg per cm3.
2 Ook wel bolhopen genoemd.
3 Een abonnement op dat blad kost £ 132, dus tel uit je winst 🙂 .
Share

Speak Your Mind

*