11 oktober 2024

Zwart gat spuwt jet in Centaurus A

De röntgenopname van jets in het centrum van Centaurus A

Credit: NASA/CXC/CfA/R.Kraft et al

De röntgensatelliet Chandra heeft een prachtige foto gemaakt van de kern van het actieve lensvormige sterrenstelsel Centaurus A (NGC 5128), 14 miljoen lichtjaar van ons vandaan. De optische foto van Centaurus A kennen we allemaal, hij is inmiddels klassiek. Vooral de donkere band op die foto trekt de aandacht. Maar Chandra heeft in röntgenlicht twee jets (straalstromen) ‘aan het licht gebracht’ (letterlijk dus) die vanuit het centrum van Centaurus A weg schieten. In dat centrum bevindt zich een superzwaar zwart gat. Naar linksboven schiet een jet die pakweg 13.000 lichtjaar lang is en naar de andere kant schiet een korte tegenjet weg. In de jets zijn door Chandra ook verdichtingen gevonden, knots genaamd, en die komen vooral in de buurt van het centrum voor dichtbij het centrale zwarte gat. Die zijn te zien in een filmpje dat met Chandra is gemaakt en dat je in mpeg (5,8 Mb, met Windows Mediaplayer) of mov (16,6 Mb, met Quicktime) kunt zien. De verdichtingen worden waarschijnlijk veroorzaakt door schokgolven, die door de jets heenvliegen. De ontdekkingen van Chandra en ook die van de ‘verweesde’ intergalactische sterclusters door Hubble zijn overigens allemaal als eerste gepresenteerd op de 211e bijeenkomst van de AAS. Tsja, hoe kan het ook anders. Bron: Chandra/Harvard.

Share

Speak Your Mind

*