29 maart 2024

Galileo zorgt voor conflict tussen paus en wetenschap

Galileo Galilei zorgt weer voor onrust

Credit: Public Domain

Twee weken geleden meldde ik het besluit van Paus Benedictus XVI om de pauselijke sterrenwacht te verplaatsen van z’n zomerresidentie Castel Gandolfo naar één of ander leegstaand klooster in de buurt. Nou lees ik weer dat de paus een voorgenomen bezoek aan de La Sapienza Universiteit in Rome heeft afgezegd omdat bijna zeventig vooraanstaande wetenschappers hem een protestbrief hebben gestuurd. De paus wilde er heen gaan in verband met de opening van het nieuwe academische jaar (half januari??). Het protest heeft niets te maken met de verhuizing van de sterrenwacht, maar wel met wat zich in 1633 afspeelde: het jaar dat Galileo Galileï door de katholieke kerk veroordeeld werd vanwege z’n ‘ketterse ideeën’ tot levenslang huisarrest, van 1633 tot zijn dood in 1642. Het bezwaar van de wetenschappers, onder wie de voormalig directeur van CERN Luciano Maiani, is dat Benedictus XVI nooit spijt heeft betuigd van dat proces. Sterker nog, in 1990 heeft Joseph Ratzinger, zoals de paus toen door het leven ging, gezegd: “In the age of Galileo the Church showed to be more faithful to reason than Galileo himself. The trial against Galileo was reasonable and just.” De vorige paus, Johannes Paulus II, verklaarde in 1992 nog dat de kerk het bij het verkeerde eind had en dat Galileï niet had moeten worden veroordeeld vanwege diens opvatting dat de Aarde om de Zon draait. Benedictus XVI is kennelijk een die-hard, die geloof boven wetenschap schaart en niets moet hebben van rationeel denken. Jammer hoor. 🙁 Vorige week ruzie tussen NASA-baas Griffin en de sterrenkundige wereld, nu weer ruzie tussen de paus en de wetenschappers. Gaat lekker zo. 😉  Bron: Physicsworld.com.
Naschrift: Op de blog Evolving Thoughts wordt de paus in z’n opinie verdedigd door John Wilkins. Het draait allemaal om de interpretatie van bovenstaande quote van Ratzinger, die oorspronkelijk weer door de filosoof Paul Feyerabend schijnt te zijn uitgesproken. Ik kan Wilkins z’n argumentatie niet helemaal volgen. Wat ik wel kan volgen is dat in het commentaar op diens blog ene Shaun erop wijst dat in de volledige tekst van de rede van Ratzinger in 1990 het volgende te lezen is: “From the point of view of the concrete consequences of the turning point Galileo represents, however, C.F. Von Weizsacker takes another step forward, when he identifies a “very direct path” that leads from Galileo to the atomic bomb.” Oeps, dat gaat nog wel een stap verder. De paus durft. 😈

Share

Comments

  1. Wat is dan rationeel?
    De ratio is afhankelijk van de gegevens waarmee je opgevoed bent.
    Volgens de kerkelijke ratio zijn daarom de gevolgtrekkingen volkomen logisch.
    De ratio is immers afhankelijk van de data die je als uitgangspunt neemt.
    Bij de een is dat de bijbel en het geloof, bij de ander een (aan voortdurende verandering onderhevige) visie vanuit wetenschappelijk oogpunt.
    Maar beiden volgen de logische lijn vanuit de beschikbare bron(nen).
    Hedentendage ben je een “ketter” als je niet de algemeen gangbare noemer volgt, die van de wetenschappelijke consensus.
    Maar uiteindelijk is ELKE visie, onafhankelijk van het gevolgde pad een subjectieve gegevenheid want zij is altijd gebaseerd op de conceptie gecorreleerd aan ervaring.
    Het enige wat uiteindelijk voor de wetenschap spreekt is haar dynamische karakter, en de meervoudige bronnen.
    Maar de ervaring van de werkelijkheid blijft hoe dan ook een extrapolatie van zintuiglijke informatie en de al aanwezige “kennis”.
    Elke verklaring van de werkelijkheid is en blijft een subjectief gegeven, al zien we dat graag anders…
    Destijds werd de wetenschappelijke consensus bepaald door een elitair gezelschap.
    Men zou denken dat er veel veranderd is, maar dat is slechts een schijnbare evidentie.
    Ook nu heeft de amateur niet veel te vertellen, als het erop aan komt.
    De wetenschappelijke elite bepaald uiteindelijk de algemene consensus, in die zin is er weinig veranderd.

  2. Maar een ratio gebaseerd op geloof vind ik niet erg sterk. Het katholieke geloof baseert zich op de Bijbel (de versie van de Vulgaat). Waar staat ergens in die Bijbel dat de Zon om de Aarde draait? Als de katholieke kerk anno 1633 zich op ‘haar’ ratio mocht baseren, zou toch ergens in een bijbeltekst terug te vinden zijn dat Galileo’s idee van de aarde die om de Zon draait fout is en dat het in werkelijkheid precies andersom is. Probleem met de Bijbel is volgens mij dat je er alles uit kunt halen wat je wilt en dat dus iedere ratio ermee gerechtigd is. Niks kritisch vermogen, gewoon ieder z’n eigen interpretatie van de eeuwenoude geschriften.

  3. Een ratio op geloof gebaseerd is inderdaad niet erg sterk.
    Het was destijds een politiek spel, waarbij de machthebbers de wetenschap in dienst van het geloof probeerden te stellen.
    Met zoals bekend een averechts effect, gezien althans vanuit hun intenties.
    De nieuwe gegevenheden lieten zich slecht plaatsen binnen de bestaande context.
    De mens was het middelpunt van het heelal en dus moest de aarde ook wel het middelpunt zijn volgens de bestaande visie.
    En dus was het conflict geboren met Galileo, een uiterst dapper man.
    De huidige wetenschap kent echter ook haar elite die haar eisen stelt.
    En ook haar grenzen afbakent, je moet het voorgeschreven traject hebben gevolgd enzovoort.
    Hierin ligt de vergelijking met de kerkvaders.
    Ook aan het huidige `standaard model` van de fysica ligt een zekere mate van indoctrinatie aan ten grondslag.
    Het is niet alleen de ratio, maar ook de vooringenomenheid, die kunnen zorgen voor een conflict.

  4. Je moet zeker met ‘zwaar geschut’ aankomen wil je gevestigde theorieën zoals het standaardmodel omver kegelen. En toch is het simpel: diegene die met een falsificeerbaar argument komt waarom een bepaald model niet juist is krijgt het gelijk van de wetenschap. Dit is als eerste door Karl Popper als een kernpunt van wetenschappelijke theorievorming aangewezen en m.i. nog steeds geldig.

  5. lol power

Laat een antwoord achter aan Adrianus V Reactie annuleren

*