29 maart 2024

Donkere energie gaat klontering van sterrenstelsels tegen

De samenklontering van sterrenstelsels (blauwe punten) wordt bemoeilijkt door donkere energie

Credit: Center for Cosmological Physics/U Chicago

Sterrenstelsels hebben de neiging om elkaar aan te trekken als ze voldoende dicht bij elkaar in de buurt staan. In clusters van sterrenstelsels, zoals de Lokale Groep, zien we daarom dat sterrenstelsels gravitationeel op elkaar inwerken. Niet voor niets dat het Melkwegstelsel en het Andromedastelsel, die tot die Lokale groep behoren, over een jaartje of drie miljard met elkaar in botsing komen. Sterrenstelsels die verderweg staan vliegen van elkaar vandaan. Het globale plaatje van het heelal is dus: alle sterrenstelsels vliegen van elkaar vandaan, tenzij ze dicht bijeen zijn, want dan ‘klonteren’ ze min of meer samen . Maar nu blijkt uit onderzoek van een groep sterrenkundigen onder leiding van Luigi Guzzo (Brera Astronomical Observatory in Merate, Italië) dat het samenklonteren van dicht bijeenstaande sterrenstelsels wordt tegengegaan door donkere energie. Die energievorm, die bijna driekwart van de totale massa-energie van het heelal schijnt te vullen, heeft een afstotende werking. Wat donkere energie precies is weet niemand, maar er zijn al diverse modellen bedacht. Guzzo en z’n collegae denken dat ze door het bestuderen van een nabijstaande cluster van sterrenstelsels én van een verwegstaande cluster de werking en aard van donkere energie beter kunnen begrijpen. De gegevens van nabije clusters hebben ze uit de Two Degree Field Galaxy Redshift Survey (2dFGRS). Die gaan ze vervolgens vergelijken met de gegevens van 6.000 sterrenstelsels die zo’n 7 miljard lichtjaar ver weg staan en die te vinden zijn in de VIMOS-VLT Deep Survey (VVDS). Voorlopig onderzoek laat zien dat de huidige clusters meer moeite te hebben samen te klonteren dan de vroegere clusters. Welke preciese vorm van donkere energie hiervoor verantwoordelijk is valt nog niet uit te gegevens te destilleren. Daarvoor is het wachten op een nieuwe versie van de VVDS, die zo’n 50.000 tot 100.000 sterrenstelsels zal beslaan, én op de Europese satelliet  SPACE (Spectroscopic All-sky Cosmic Explorer), die voor 2017 op de lanceeragenda staat. SPACE moet zo’n 2 miljoen sterrenstelsels in kaart brengen. In het Britse vakblad Nature, dat morgen overal in de winkel ligt, staat een artikel van Guzzo et al over de waarnemingen van de invloed van donkere energie op de beweging van de sterrenstelsels in clusters. Rennen naar de winkel! 😉 Bron: New Scientist.

Share

Speak Your Mind

*