29 maart 2024

Spitzer ziet jonge infraroodsterrenstelsels

Het stelsel M82, dat qua stervorming lijkt op de jonge sterrenstelsels die Spitzer heeft gevonden

Credit: NASAESA, CXC, and JPL-Caltech

De Spitzer ruimtetelescoop heeft met haar infraroodogen drie sterrenstelsels gevonden die op 12,5 miljard jaar afstand van de Aarde staan. In andere golflengten zijn de jonge sterrenstelsels onzichtbaar, maar de infrarode gloed van de stelsels, afkomstig van de enorme geboortegolf van sterren, is voor Spitzer wel zichtbaar. Het heelal is 13,7 miljard jaar oud, dus de afstand betekent dat de waargenomen sterrenstelsels zo’n miljard jaar oud zijn. Qua stervorming zijn de stelsels vergelijkbaar met het bekende actieve sterrenstelsel M82 in Grote Beer, dat je hierboven ziet. Qua massa zijn ze zeker niet met M82 te vergelijken, want de jonge stelsels zijn een stuk lichter. De chemische samenstelling van de sterrenstelsels is voornamelijk waterstof en helium en een klein beetje (<10%) zware metalen. In de  vroege periode van het heelal werd 90% van de sterren geboren in dergelijke stelsels. Verder geëvolueerde sterrenstelsels hebben meer zware elementen, omdat de jonge zware sterren gedurende hun leven lichte elementen (waterstof en helium) omzetten in zware elementen (metalen genaamd) en via supernova-explosies worden die in de interstellaire ruimte van de sterrenstelsels geblazen. De infraroodstelsels werden ontdekt door een team onder leiding van dr. Ranga Ram Chary (Spitzer Science Center, Pasadena, Californië). In feite kwamen ze de drie stelsels op het spoor doordat ze er gammaflitsers in zagen. Die gammaflitsen ontstaan als een zeer zware ster aan het eind van z’n leven als supernova uit elkaar knalt en een zwart gat vormt. Op 10 december 2007 verscheen een artikel van Chary en twee collegae in het vakblad The Astrophysical Journal over de ontdekking met Spitzer. OK, beetje gedateerd, ik geef het toe. Maar ’t persbericht verscheen pas gisteren, dus niet mijn schuld. 😉 Bron: Spitzer/Caltech.

Share

Speak Your Mind

*