28 maart 2024

Kleinste zwart gat in het heelal ontdekt

Voorstelling van het dubbelstersysteem XTE J1650-500 met het lichtste zwart gat in het heelal

credit: NASA/CXC/A. Hobar

Sterrenkundigen hebben een zwart gat ontdekt met een massa van 3,8 zonsmassa’s en een straal van slechts 24 km! 😯 Daarmee is XTE J1650-500 zoals het zwart gat wordt genoemd, het kleinste zwarte gat dat ooit in het heelal is waargenomen. Eigenlijk is XTE J1650-500 een dubbelstersysteem en is het zwarte gat één component ervan. De ander is een gewone ster, waarvandaan voortdurend gas stroomt naar het zwarte gat toe. Dat gas wordt flink verhit en zal in de vorm van zogenaamde quasi-periodic oscillations (QPO’s) röntgenstraling uitzenden. Die QPO’s van XTE J1650-500 zijn waargenomen met behulp van de Rossi X-ray Timing Explorer satellite (RXTE). Omdat er een relatie bestaat tussen de frequentie van de QPO’s en de massa van een zwart gat was het vervolgens makkelijk om de massa van XTE J1650-500 uit te rekenen en daar kwam de genoemde 3,8 ± 0,5 zonsmassa uit. Op theoretische gronden denkt men dat er nog lichtere zwarte gaten kunnen bestaan, ergens tussen 1,7 en 2,7 zonsmassa. Onder deze grens kan niet omdat dergelijke objecten neutronensterren zullen vormen en geen zwarte gaten. Er bestaan overigens in theorie wel lichtere zwarte gaten, maar dan hebben we het over de Primordial Black Holes, die tijdens de oerknal zijn ontstaan en die ook enkele grammen zwaar kunnen zijn  [1]Al zijn ze dan intussen wel verdampt. PBH’s met een massa van 10¹² kg kunnen heden ten dage nog wel voorkomen.. XTE J1650-500 is een stellair zwart gat, dat wil zeggen ontstaan uit de evolutie van een zware ster. het bericht over de ontdekking van het kleinste zwarte gat in het heelal werd gisteren gedaan op een bijeenkomst van de afdeling High Energy Astrophysics Division (HEAD) van de American Astronomical Society (AAS) in Los Angeles. Bron: Space.NewScientist.com.

Voetnoten

Voetnoten
1 Al zijn ze dan intussen wel verdampt. PBH’s met een massa van 10¹² kg kunnen heden ten dage nog wel voorkomen.
Share

Speak Your Mind

*