28 maart 2024

Zwart gat Melkwegcentrum 300 jaar geleden actief

De moleculaire gaswolk Sagittarius B2, die een lichtecho van het centrale zwart gat laat zien

Credit: NRAO / AUI / NSF

In het centrum van het Melkwegstelsel bevindt zich een superzwaar zwart gat met een massa van zo’n 3,6 miljoen zonmassa’s. Dat zwarte gat, met de naam Sagittarius A, is niet echt actief aanwezig. Afgezien van een verhoogde hoeveelheid radiostraling en sneller bewegende sterren in de nabijheid van Sag A is er verder weinig van te merken. Er zijn collega-zwarte gaten in de centra van andere sterrenstelsels die miljarden keren meer energie uitzenden. Sag A* blijkt echter niet altijd zo ‘stilletjes’ te zijn geweest. Onderzoek met een viertal röntgensatellieten [1]Namelijk de Japanse Suzaku en ASCA satellieten, NASA’s Chandra satelliet en tenslotte Europa’s XMM-Newton satelliet. tussen 1994 en 2005 laat zien dat zo’n 300 jaar geleden het zwarte gat een actieve fase meemaakte. Dat blijkt uit het feit dat de interstellaire moleculaire gaswolk genaamd Sagittarius B2 (zie afbeelding hierboven), die zo’n 300 lichtjaar van Sag A* verwijderd is, de afgelopen tijd fel oplichtte in röntgenlicht. Sag B2 is zo’n 10 lichtjaar in doorsnede en de wolk straalt meer röntgenstralen uit doordat een stoot röntgenstraling afkomstig van het zwarte gat Sag A* de wolk Sag B2 heeft bereikt. De wolk licht daardoor op en gaat zelf ook röntgenstraling uitzenden. Sterrenkundigen noemen zoiets een lichtecho. Berekeningen aan de lichtecho laten zien dat Sag A* 300 jaar geleden zo’n miljoen keer helder moet zijn geweest als tegenwoordig. Andere lichtecho’s laten overigens zien dat vijftig jaar geleden ook zo’n piek is geweest in de energie-uitzending van Sag A*, maar die was zo’n tien keer kleiner dan de piek 300 jaar geleden. Nou nog wachten tot we rechtstreeks zo’n opwelling van Sag A* kunnen zien en niet via een indirecte lichtecho. Bron: Eurekalert.

Voetnoten

Voetnoten
1 Namelijk de Japanse Suzaku en ASCA satellieten, NASA’s Chandra satelliet en tenslotte Europa’s XMM-Newton satelliet.
Share

Speak Your Mind

*