28 maart 2024

Swift ziet zonnevlam… op een andere ster

Voorstelling van de uitbarsting van een zonnevlam op EV Lacertae

Credit: Casey Reed/NASA

Op vrijdag 25 april j.l. zagen sterrenkundigen met behulp van de Amerikaanse Swiftsatelliet, die kan waarnemen in het hoogenergetische röntgen- en gammalicht, een zeer krachtige zonnevlam. Het bijzondere was dat de vlam niet plaatsvond op onze Zon, maar op een andere ster 16 lichtjaren verderop! 😯 Die ster was EV Lacertae, een rode dwergster in het sterrenbeeld Hagedis. Op zich geen bijzondere ster, hij heeft 1/100e van de lichtkracht van de Zon, is drie keer zo licht en aan de hemel is het een onbeduidend sterretje van magnitude 10. Bij dat sterretje werd in de vroege ochtend van 25 april een gigantische uitbarsting waargenomen, eerst door het Russische Konusinstrument aan boord van NASA’s WIND-satelliet en twee minuten later door Swift. Deze laatste satelliet kan behalve röntgen- en gammastraling ook kijken in UV- en zichtbaar licht (een echt manusje van alles dus) en toen daarmee de zonnevlam op EV Lacertae werd bekeken moesten instrumenten sluiten om niet overbelicht te raken. Onderzoek heeft geleerd dat EV Lacertae vrij jong is, een paar honderd miljoen jaar oud [1]Voor een rode dwerg is dat jong.. Hij draait eens per 4 dagen om z’n as en dat is vergeleken met de Zon erg kort. Door die snelle rotatie worden sterke magneetvelden opgewekt, die wel 100 keer zo sterk zijn als het magnetische veld van de Zon. De waargenomen vlam is het gevolg van de energieën in het magnetische veld. In totaal duurde de uitbarsting 8 uren. Als er planeten om EV Lacertae draaien zal er van hun atmosfeer vermoedelijk weinig over zijn. 😉 Het is trouwens niet de eerste keer dat bij andere sterren zonnevlammen zijn waargenomen. Eerder werd er ook eentje bij de ster II Pegasi waargenomen, ook al door Swift. Bron: NASA.

Voetnoten

Voetnoten
1 Voor een rode dwerg is dat jong.
Share

Speak Your Mind

*