28 maart 2024

Over fractals, kosmologie en Z-pincheffecten

R. de Jong tijdens z'n lezing afgelopen vrijdagAfgelopen vrijdag hield Robert de Jong een lezing bij sterrenkundevereniging Christiaan Huygens over fractalkosmologie. Een best wel heftige voordracht als ik stellen mag, gezien de controverse die sommige ideeën van de Jong bij de aanwezige leden veroorzaakte. De fractalkosmologie is gebaseerd op de fractal-wiskunde, ooit bedacht door Benoá®t Mandelbrot, en de Jong legde vóór de pauze die grondslagen uit. Fractals blijken voor te komen in talloze toepassingen en natuurverschijnselen, van architectuur tot bloemkolen. De Jong liet daar in z’n powerpoint-presentatie diverse voorbeelden van zien, waarbij met name de dimensie van de fractal als belangrijke factor naar voren kwam. Wij zijn gewend te denken in drie dimensies (lengte, breedte, diepte), maar in de fractal-wiskunde wordt ook gewerkt met niet-hele dimensies. Een bepaald figuur zou ook D=1,63 als dimensie kunnen hebben. Ná de pauze ging de Jong in op de fractal kosmologie en toen kwamen stellingen aan de orde waar sommige leden van Huygens zich niet in konden vinden. Eén daarvan was dat fractals meer te bieden hebben dan alleen een beschrijving van de wereld en dat ze ook verklarend kunnen zijn. Ook was een groot gedeelte van de ’tweede helft’ gewijd aan het zogenaamde Z-pincheffect, een effect dat optreedt in hete waterstofplasma’s. Ik moet zeggen dat ook mij het verband ontging tussen Z-pinch en fractalkosmologie, temeer omdat Z-pinch een vorm van energieopwekking door kernfusie is en ik mij sterk afvraag wat dat met fractalvormen van clusters van sterrenstelsels te maken heeft. Eén van de leden van Huygens merkte op dat de fractals net zo verklarend kunnen werken als het verklaren van het feit dat na de tweede wereldoorlog de geboortegolf precies samenviel met de groei van de ooievaarspopulatie. 😀 Een ander lid vond dat het verband tussen Z-pinch en de fractaldimensie van het heelal (ergens tussen 2 en 3 meen ik mij vaag te herinneren) eerst maar eens in het laboratorium moest worden bekeken. Afijn, een roerig avondje bij Huygens afgelopen vrijdag.

Share

Speak Your Mind

*