28 maart 2024

Bolvormige sterhopen spelen kosmisch biljart

Een bolvormige sterrenhoop

Credit: NASA/ESA

In bolvormige sterhopen, de oudste structuren in het nabije heelal, geldt het recht van de sterkste. Tijdens het miljarden jaren durende leven van een bolvormige sterhoop worden de lichtste sterren door de zware weggeslingerd. Dit publiceert promovendus Diederik Kruijssen van de Universiteit Utrecht binnenkort in het vakblad Astronomy & Astrophysics, in een artikel genaamd Explaining the mass-to-light ratios of globular clusters. Al tijden waren astronomen verbaasd over de helderheid van sommige bolvormige sterhopen. Deze zijn namelijk veel te helder in relatie tot de lage massa die ze bevatten. Nu wijst alles er op dat dit komt doordat ze hun lichte, en dus zwakke sterren hebben verloren, terwijl ze de zware, heldere sterren hebben behouden. Omdat de honderdduizenden sterren in een bolvormige sterhoop heel dicht op elkaar zitten, is het vanaf de aarde niet mogelijk alle sterren te tellen en te bepalen wat hun individuele helderheid is. Daarom heeft Kruijssen het probleem benaderd via computermodellen om na te gaan of het verlies van juist lichte sterren uit een sterhoop kan verklaren waarom bolvormige sterhopen zo helder zijn. Van sterhopen is bekend dat ze langzaam maar zeker al hun sterren verliezen. In een sterhoop zitten sterren van alle soorten en maten heel dicht op elkaar. Deze sterren krijgen door onderlinge zwaartekrachtsslingers of door verstoringen van buitenaf vaak voldoende snelheid om aan de aantrekkingskracht van een sterhoop te ontsnappen. Onder bepaalde omstandigheden slingeren sterhopen vooral de lichte sterren eruit, terwijl ze de zware exemplaren behouden. Kruijssens computermodellen tonen aan dat de model-sterhopen precies de helderheid hebben die ook in echte bolvormige sterhopen wordt gezien. Bron: Nova.

Share

Speak Your Mind

*